Dụng cụ bị động (Passive Protection) là gì?

Dụng cụ bị động (Passive Protection) là gì?

Dụng cụ bị động là thiết bị bảo hiểm leo núi không có bộ phận chuyển động, hoạt động bằng cách mắc kẹt vào các khe nứt của vách đá tự nhiên.

Định nghĩa Dụng cụ bị động (Passive Protection)

Dụng cụ bị động (Passive Protection), hay còn gọi là "pro bị động", là nhóm thiết bị bảo hiểm kim loại được người leo núi gài hoặc chèn vào các khe, kẽ hở trên vách đá. Tên gọi "bị động" xuất phát từ đặc điểm cấu tạo của chúng. Chúng không có bất kỳ bộ phận chuyển động nào. Độ an toàn của chúng hoàn toàn phụ thuộc vào hình dạng của khe đá và kỹ năng của người đặt. Khi chịu tải trọng, ví dụ như khi người leo bị ngã, dụng cụ sẽ càng bị siết chặt hơn vào khe đá, tạo ra lực ma sát và điểm neo an toàn.

Cơ chế hoạt động

Cơ chế hoạt động của dụng cụ bị động dựa trên nguyên tắc vật lý đơn giản là chèn và khóa. Người leo núi tìm một khe đá có hình dạng phù hợp, thường là thon dần hoặc có chỗ thắt lại. Sau đó, họ đặt dụng cụ vào vị trí rộng hơn rồi trượt nó xuống điểm hẹp nhất có thể.

Khi một lực kéo xuống tác động lên dụng cụ, hình dạng của nó và khe đá sẽ tạo ra một lực ép ngược, khiến nó bị kẹt cứng lại. Lực rơi càng mạnh, dụng cụ càng bị siết chặt. Ví dụ, khi bạn leo núi ở các vách đá vôi tại Cát Bà, bạn sẽ tìm những khe nứt dọc hẹp dần để đặt một con chốt chặn (nut). Khi bạn kéo nhẹ dây xuống, con chốt sẽ tự khóa chặt vào vị trí.

Các loại Dụng cụ bị động phổ biến

Có nhiều loại dụng cụ bị động khác nhau, mỗi loại được thiết kế cho một dạng khe nứt cụ thể. Dưới đây là ba loại thông dụng nhất mà bạn sẽ gặp.

Phân biệt Dụng cụ bị động và Dụng cụ chủ động

Hiểu rõ sự khác biệt giữa hai loại dụng cụ này giúp bạn lựa chọn thiết bị phù hợp cho từng tình huống leo núi.

Ưu và nhược điểm của Dụng cụ bị động

Câu hỏi thường gặp

1. Dụng cụ bị động có an toàn không?
Dụng cụ bị động an toàn tuyệt đối khi được đặt đúng kỹ thuật trong địa hình đá phù hợp.

2. Tôi nên bắt đầu với loại dụng cụ bị động nào?
Bạn nên bắt đầu với một bộ chốt chặn (nuts) tiêu chuẩn vì chúng là loại đa dụng nhất.

3. Khi nào nên dùng dụng cụ bị động?
Bạn dùng dụng cụ bị động trong các khe đá hẹp, thon dần hoặc có hình dạng bất thường nơi chúng có thể mắc kẹt chắc chắn.

Xem các loại Dụng cụ leo núi bị động tại WeTrek.vn.