Vượt suối (Fording) là kỹ năng đi bộ qua sông, suối một cách an toàn khi không có cầu hoặc lối đi khác trên cung đường trekking, hiking của bạn.
Tại sao cần biết kỹ năng vượt suối?
Khi đi trekking tại Việt Nam, bạn sẽ thường xuyên gặp phải sông suối cắt ngang lối mòn, đặc biệt tại các cung đường như Tà Năng Phan Dũng, Bidoup Núi Bà hay Pù Luông. Vượt suối không chỉ là làm ướt chân. Nó là một kỹ năng sinh tồn quan trọng giúp bạn đối phó với một trong những thử thách nguy hiểm nhất của địa hình. Nắm vững kỹ năng này giúp bạn đảm bảo an toàn, bảo vệ trang bị và duy trì sức khỏe trong suốt chuyến đi. Thiếu kiến thức có thể dẫn đến các tai nạn nghiêm trọng như trượt ngã, chấn thương, hạ thân nhiệt hoặc bị dòng nước cuốn trôi.
Hiểu rõ về vượt suối giúp bạn:
- Đảm bảo an toàn tính mạng cho bản thân và đồng đội.
- Giữ cho các thiết bị điện tử, quần áo và túi ngủ luôn khô ráo.
- Duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định, tránh nguy cơ bị cảm lạnh hay hạ thân nhiệt.
- Tự tin hơn khi đối mặt với các dạng địa hình phức tạp và bất ngờ.
Đánh giá dòng suối trước khi vượt
An toàn là ưu tiên hàng đầu. Trước khi quyết định lội qua, bạn cần dành thời gian để quan sát và đánh giá dòng suối. Đừng vội vàng chọn điểm gần nhất chỉ vì tiện lợi.
Kiểm tra độ sâu và tốc độ dòng chảy
Quy tắc chung là không bao giờ vượt qua vùng nước có độ sâu quá đùi của bạn. Dòng nước chảy xiết ở mực nước ngang đầu gối cũng có thể làm bạn mất thăng bằng và ngã.
- Sử dụng gậy trekking để thăm dò độ sâu và cấu trúc lòng suối.
- Ném một cành cây xuống nước để quan sát tốc độ dòng chảy. Nếu nó di chuyển nhanh hơn tốc độ đi bộ của bạn, dòng chảy đó rất mạnh.
- Lắng nghe âm thanh của đá va vào nhau dưới lòng suối. Âm thanh này cho thấy dòng chảy đủ mạnh để dịch chuyển những tảng đá lớn.
Tìm điểm vượt an toàn
Hãy đi dọc bờ suối để tìm một vị trí lý tưởng. Một điểm vượt an toàn thường có các đặc điểm sau:
- Rộng và nông: Nước chảy chậm hơn ở những đoạn suối rộng.
- Lòng suối bằng phẳng: Tránh những nơi có đá tảng lớn hoặc địa hình lởm chởm.
- Tránh khúc cua: Dòng chảy luôn mạnh và sâu hơn ở phía ngoài của khúc cua.
- Lối ra an toàn: Đảm bảo bờ bên kia không quá dốc hoặc trơn trượt để bạn dễ dàng lên bờ.
Các phương pháp vượt suối an toàn
Tùy thuộc vào việc bạn đi một mình hay đi theo nhóm, có những kỹ thuật khác nhau để tăng cường sự ổn định và an toàn.
Phương pháp một mình (Solo Crossing)
Khi vượt suối một mình, gậy trekking là công cụ hỗ trợ không thể thiếu.
- Luôn quay mặt về phía thượng nguồn, hơi nghiêng người vào dòng chảy.
- Sử dụng một hoặc hai cây gậy trekking để tạo thành thế ba chân vững chắc. Cắm gậy chắc chắn xuống lòng suối trước mỗi bước đi.
- Di chuyển theo đường chéo, hơi xuôi về phía hạ lưu để tận dụng lực đẩy của dòng nước.
- Bước từng bước ngắn, di chuyển chân theo kiểu lê ngang, không nhấc chân quá cao khỏi mặt nước.
Phương pháp theo nhóm (Group Crossing)
Đi theo nhóm giúp tăng cường sự ổn định và hỗ trợ lẫn nhau.
- Kiểu hàng ngang: Các thành viên đứng thành một hàng ngang, người khỏe nhất đứng ở phía thượng nguồn để cản bớt sức nước. Mọi người khoác vai hoặc nắm chặt vào dây đeo balo của nhau và cùng nhau di chuyển qua suối.
- Kiểu tam giác: Ba người tạo thành một hình tam giác, hai người đứng trước và một người đứng sau. Mọi người nắm tay hoặc tựa vào nhau để tạo thành một khối vững chắc, di chuyển đồng bộ.
Trang bị cần thiết khi vượt suối
Chuẩn bị đúng trang bị sẽ giúp quá trình vượt suối của bạn trở nên dễ dàng và an toàn hơn.
- Giày dép phù hợp: Bạn có thể sử dụng giày trekking, giày lội nước hoặc sandal có quai hậu. Không bao giờ đi chân trần vì bạn có thể bị đá sắc cắt hoặc trượt ngã. Hãy chuẩn bị một đôi tất khô để thay ngay sau khi qua suối.
- Gậy trekking: Đây là công cụ quan trọng nhất để giữ thăng bằng và dò đường.
- Quần mau khô: Mặc quần làm từ vải tổng hợp sẽ khô nhanh hơn nhiều so với quần jean hoặc cotton. Bạn có thể mặc quần short hoặc xắn cao ống quần dài.
- Túi khô (Dry Bag): Sử dụng túi khô để bảo vệ các vật dụng quan trọng như thiết bị điện tử, túi ngủ, và quần áo khô. Đặt chúng vào bên trong balo của bạn.
Những lưu ý quan trọng để đảm bảo an toàn
Ghi nhớ những quy tắc này có thể tạo ra sự khác biệt giữa một chuyến đi thành công và một tình huống nguy hiểm.
- Luôn tháo dây đeo hông và dây đeo ngực của balo trước khi qua suối. Nếu bạn bị ngã, chiếc balo sẽ không kéo bạn chìm xuống.
- Nếu dòng chảy quá mạnh và nguy hiểm, đừng cố vượt qua. Hãy quay lại hoặc tìm một con đường khác.
- Không bao giờ buộc dây thừng vào người khi vượt suối, vì nếu bạn ngã, dòng nước có thể giữ bạn lại dưới mặt nước.
- Kiểm tra dự báo thời tiết trước chuyến đi. Tránh xa các con suối nếu có cảnh báo mưa lớn hoặc lũ quét.
- Sau khi qua suối, hãy kiểm tra chân để xử lý các vết cắt hoặc trầy xước. Thay quần áo khô ngay lập tức nếu cần thiết để tránh hạ thân nhiệt.
Câu hỏi thường gặp
Có nên cởi giày khi vượt suối không?
Không, bạn nên mang giày để bảo vệ chân khỏi đá sắc và tăng độ bám.
Vượt suối vào thời điểm nào trong ngày là tốt nhất?
Bạn nên vượt suối vào buổi sáng khi mực nước thường thấp hơn và có đủ thời gian để hong khô đồ đạc.
Phải làm gì nếu bị ngã khi đang vượt suối?
Cố gắng xoay người nằm ngửa, chân xuôi theo dòng chảy để tránh va đập đầu vào đá và bơi vào bờ.
Vượt suối là một kỹ năng thiết yếu mà mọi người yêu thích trekking cần trang bị. Bằng cách chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ các nguyên tắc an toàn, bạn có thể tự tin đối mặt với thử thách này.
Xem các loại giày lội nước, gậy trekking và túi khô chuyên dụng tại WeTrek.vn.