Quy tắc không để lại dấu vết là gì?

Leave No Trace (LNT) không phải là luật lệ cứng nhắc. Đây là một bộ khung đạo đức và ý thức, giúp bạn đưa ra những quyết định đúng đắn để bảo vệ thiên nhiên. Khi bạn đi trekking, cắm trại, hay chỉ đơn giản là dã ngoại, việc tuân thủ các nguyên tắc này đảm bảo vẻ đẹp hoang sơ của tự nhiên được giữ gìn cho cả bạn và những người đến sau.

Áp dụng LNT không phức tạp. Nó bắt đầu từ những hành động nhỏ, từ việc lên kế hoạch trước chuyến đi cho đến cách bạn xử lý rác thải. Hiểu và thực hành 7 nguyên tắc dưới đây giúp bạn trở thành một người yêu thiên nhiên có trách nhiệm.

Sự chuẩn bị tốt là chìa khóa để giảm thiểu tác động tiêu cực. Một kế hoạch chi tiết giúp bạn đối phó với các tình huống khẩn cấp, tránh gây hại cho môi trường và có một chuyến đi an toàn.

- Nghiên cứu điểm đến: Tìm hiểu các quy định, điều kiện thời tiết, và những đặc điểm riêng của khu vực bạn sắp đến. Ví dụ, khi trekking Tà Năng - Phan Dũng, bạn cần biết mùa nào hay có mưa lớn để chuẩn bị đồ phù hợp, tránh phải tạo lối đi mới trơn trượt.
- Chuẩn bị đồ ăn hợp lý: Chia sẵn các bữa ăn và loại bỏ bao bì không cần thiết tại nhà. Điều này giúp giảm lượng rác bạn phải mang theo và mang về.
- Dùng bản đồ và la bàn: Trang bị bản đồ, la bàn hoặc thiết bị định vị GPS thay vì đánh dấu đường đi bằng sơn, ruy băng hoặc cọc đá.

Tác động của bạn lên mặt đất là rất rõ rệt. Việc đi lại và hạ trại sai cách có thể làm xói mòn đất và hủy hoại thảm thực vật.

- Đi theo lối mòn có sẵn: Luôn đi trên các đường mòn đã được hình thành. Đi hàng một ở giữa lối mòn, ngay cả khi nó lầy lội, để tránh làm rộng lối mòn.
- Chọn nơi hạ trại phù hợp: Ưu tiên các khu cắm trại đã được sử dụng trước đó. Các bề mặt lý tưởng bao gồm đất nện, sỏi, cỏ khô hoặc tuyết. Giữ khoảng cách ít nhất 60 mét với sông, suối, hồ để bảo vệ nguồn nước.
- Giữ khu trại nhỏ gọn: Tập trung các hoạt động vào một khu vực để hạn chế việc giẫm đạp lan rộng.

Nguyên tắc này rất đơn giản: “Mang gì vào, hãy mang thứ đó ra”. Điều này áp dụng cho mọi thứ, từ vỏ kẹo, chai nước cho đến thức ăn thừa.

- Mang rác về: Luôn mang theo túi rác và thu gom tất cả rác của bạn, bao gồm cả mẩu thức ăn thừa như vỏ trái cây. Một vỏ chuối có thể mất đến hai năm để phân hủy.
- Xử lý chất thải người: Đào một hố mèo (cathole) sâu 15-20 cm, cách nguồn nước và khu cắm trại ít nhất 60 mét. Sau khi sử dụng, lấp hố và phủ lại bằng lá cây. Giấy vệ sinh nên được cho vào túi rác mang về.
- Nước rửa: Khi rửa chén bát hoặc vệ sinh cá nhân, hãy lấy nước và di chuyển ra xa nguồn nước 60 mét. Sử dụng xà phòng sinh học với lượng nhỏ. Lọc bỏ thức ăn thừa, bỏ vào túi rác và đổ nước rửa xuống đất.

Hãy để thiên nhiên được nguyên vẹn như khi bạn đến. Cho phép người khác cũng có cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp đó.

- Không lấy vật tự nhiên: Đừng hái hoa, nhặt đá, cành cây hay bất kỳ vật tự nhiên nào làm kỷ niệm. Ví dụ, việc không hái hoa đỗ quyên trên đường chinh phục Fansipan giúp bảo tồn hệ sinh thái độc đáo của dãy Hoàng Liên Sơn.
- Không thay đổi môi trường: Tránh việc xây dựng các công trình như bàn, ghế, đào rãnh quanh lều. Hãy chọn điểm hạ trại phù hợp thay vì thay đổi nó theo ý mình.

Lửa trại có thể gây ra những tác động lâu dài và nghiêm trọng, từ việc để lại sẹo trên mặt đất đến nguy cơ cháy rừng. Bếp gas dã ngoại là lựa chọn thay thế tốt nhất.

- Kiểm tra quy định: Nhiều khu vực, như các vườn quốc gia Cúc Phương, Ba Vì, cấm hoàn toàn việc đốt lửa trại.
- Sử dụng bếp gas: Bếp gas nhỏ gọn, tiện lợi, không để lại dấu vết và nấu ăn nhanh hơn.
- Nếu phải đốt lửa: Chỉ đốt lửa ở những nơi cho phép và sử dụng các vòng lửa đã có sẵn. Giữ lửa nhỏ, chỉ dùng các cành cây khô, nhỏ đã rơi xuống đất. Khi dập lửa, đảm bảo tro tàn nguội hoàn toàn trước khi phân tán chúng.

Chúng ta là khách trong ngôi nhà của các loài động vật. Hãy quan sát chúng từ xa và không làm phiền đến cuộc sống tự nhiên của chúng.

- Giữ khoảng cách: Quan sát động vật hoang dã từ xa. Không tiếp cận, đuổi theo hay bao vây chúng.
- Không cho động vật ăn: Việc cho ăn làm thay đổi tập tính tự nhiên của động vật, khiến chúng phụ thuộc vào con người và có thể gây nguy hiểm.
- Bảo quản thức ăn an toàn: Cất giữ thức ăn và rác thải trong các túi kín hoặc hộp đựng để tránh thu hút động vật đến khu trại của bạn.

Trải nghiệm ngoài trời của bạn cũng là của những người khác. Tôn trọng lẫn nhau giúp mọi người cùng có một chuyến đi vui vẻ.

- Lịch sự và thân thiện: Một lời chào đơn giản có thể tạo ra không khí tích cực. Nhường đường cho người đi nhanh hơn hoặc các nhóm lớn trên đường mòn hẹp.
- Giữ im lặng: Tận hưởng âm thanh của tự nhiên. Tránh la hét, nói chuyện lớn tiếng hoặc mở nhạc bằng loa ngoài. Ví dụ, ở các khu cắm trại đông người như hồ Trị An, việc giữ yên tĩnh giúp mọi người thư giãn tốt hơn.
- Quản lý vật nuôi: Nếu bạn mang theo chó, hãy luôn kiểm soát chúng để không làm phiền người khác hoặc động vật hoang dã.

Tại sao tôi không được bỏ lại vỏ trái cây trong rừng?

Vỏ trái cây mất nhiều thời gian để phân hủy và có thể thu hút, gây hại cho động vật hoang dã.

Leave No Trace có phải là luật bắt buộc không?

Đây là bộ nguyên tắc đạo đức tự nguyện, không phải luật, nhưng giúp bảo vệ thiên nhiên cho thế hệ sau.

Tôi có cần mua đồ đặc biệt để thực hành Leave No Trace không?

Bạn không cần mua đồ đặc biệt, chỉ cần thay đổi thói quen và chuẩn bị kỹ lưỡng hơn cho chuyến đi.

Thực hành 7 nguyên tắc không để lại dấu vết là cách bạn thể hiện sự tôn trọng đối với thiên nhiên và cộng đồng. Mỗi hành động nhỏ của bạn đều góp phần gìn giữ những cảnh quan tươi đẹp của Việt Nam cho hôm nay và mai sau. Xem thêm các loại lều cắm trại và dụng cụ dã ngoại tại WeTrek.vn.