Dụng cụ ghế mép lốp (Tire Bead Seater) là gì?

Dụng cụ ghế mép lốp là bình khí nén cầm tay, tạo luồng khí áp suất cao đột ngột để ép mép lốp vào vành, giúp bơm lốp không săm dễ dàng.

Dụng cụ ghế mép lốp, hay còn gọi là bình nén khí ép mép lốp, là một thiết bị chuyên dụng. Nó là một bình chứa khí nén cầm tay có một vòi xả lớn. Chức năng chính của dụng cụ này là giải phóng một luồng không khí áp suất cao, cực mạnh vào khe hở giữa mép lốp và vành xe. Luồng khí đột ngột này đẩy mép lốp bung ra và ép chặt vào gờ của vành xe, tạo ra một vòng đệm kín. Khi vòng đệm này được hình thành, bạn có thể bơm lốp bằng máy nén khí thông thường mà không khí không bị rò rỉ ra ngoài.

Khi bạn thay một chiếc lốp không săm (tubeless) mới, đặc biệt là lốp xe bán tải, xe địa hình (4x4) với thành lốp cứng, việc làm cho mép lốp bám chặt vào vành xe rất khó khăn. Nếu không có một vòng đệm kín ban đầu, không khí từ máy bơm sẽ thoát ra ngoài qua khe hở thay vì làm căng lốp. Đây là lúc Dụng cụ ghế mép lốp phát huy tác dụng.

Thiết bị này đặc biệt hữu ích trong các tình huống:

• Lắp lốp mới có thành lốp cứng hoặc lốp đã bị biến dạng do lưu kho.
• Sửa chữa lốp giữa đường trong các chuyến đi off-road, dã ngoại. Khi bạn vá lốp và cần lắp lại, việc ép mép lốp vào vành ở nơi không có thiết bị chuyên nghiệp là một thách thức lớn.
• Tiết kiệm thời gian và công sức so với các phương pháp thủ công khác.

Ví dụ thực tế tại Việt Nam, một đội xe bán tải đi cung đường Tây Bắc gặp sự cố rách lốp. Sau khi vá xong, họ không thể bơm căng lốp bằng bơm di động vì mép lốp không ôm vào vành. Một thành viên trong đoàn đã sử dụng Dụng cụ ghế mép lốp. Chỉ với một lần xả khí, mép lốp đã vào vị trí và họ có thể tiếp tục hành trình.

Quy trình sử dụng dụng cụ này khá đơn giản và tuân theo các bước cụ thể. Bạn cần thực hiện đúng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Chuẩn bị

Đầu tiên, bạn cần tháo lõi van (valve core) của lốp xe. Việc này cho phép không khí đi vào lốp nhanh hơn sau khi mép lốp đã được ép vào vành. Bôi trơn mép lốp và vành xe bằng dung dịch chuyên dụng hoặc nước xà phòng để giảm ma sát.

Nạp khí vào bình

Sử dụng một máy nén khí bên ngoài để nạp khí vào bình của Dụng cụ ghế mép lốp. Áp suất nạp phổ biến thường từ 100 đến 120 PSI, nhưng bạn luôn cần kiểm tra thông số kỹ thuật của nhà sản xuất. Bình có một đồng hồ đo áp suất để bạn theo dõi.

Đặt vòi xả và xả khí

Đặt vòi xả của dụng cụ vào khe hở giữa mép lốp và vành xe. Giữ dụng cụ chắc chắn bằng cả hai tay. Hướng vòi xả hơi chếch ra khỏi người để đảm bảo an toàn. Sau đó, mở van xả nhanh. Một luồng khí cực mạnh sẽ được phóng ra, đẩy mép lốp vào vị trí. Bạn sẽ nghe một tiếng "bốp" đặc trưng khi mép lốp đã ngồi đúng vào vành.

Bơm lốp

Ngay sau khi mép lốp đã kín, bạn hãy kết nối máy nén khí vào van lốp và bắt đầu bơm. Vì lõi van đã được tháo, lốp sẽ căng lên nhanh chóng. Bơm đến một áp suất vừa đủ để giữ mép lốp ổn định. Cuối cùng, tháo máy nén khí, lắp lại lõi van và bơm lốp đến áp suất tiêu chuẩn.

Dụng cụ ghế mép lốp chủ yếu được phân loại dựa trên dung tích bình chứa. Dung tích được tính bằng gallon hoặc lít. Việc lựa chọn dung tích phụ thuộc vào kích thước lốp bạn thường xuyên làm việc.

• Bình 5 gallon (khoảng 19 lít): Đây là loại phổ biến nhất cho người dùng cá nhân. Nó đủ dùng cho hầu hết các loại lốp xe du lịch, SUV và xe bán tải thông dụng tại Việt Nam như Ford Ranger, Toyota Hilux. Kích thước nhỏ gọn giúp bạn dễ dàng mang theo trong các chuyến đi.
• Bình 10 gallon (khoảng 38 lít): Loại này lớn hơn, cung cấp luồng khí mạnh hơn. Nó phù hợp cho các garage chuyên nghiệp hoặc những người làm việc với lốp xe tải nhẹ, xe nông nghiệp hoặc các loại lốp địa hình cỡ lớn.

Lưu ý khi chọn mua

Khi chọn mua, bạn cần xem xét các yếu tố sau:

• Dung tích bình chứa: Chọn dung tích phù hợp với nhu cầu sử dụng của bạn.
• Áp suất làm việc tối đa: Đảm bảo dụng cụ có thể chịu được áp suất từ máy nén khí của bạn.
• Chất liệu và độ bền: Thân bình thường làm bằng thép sơn tĩnh điện để chống gỉ sét. Các chi tiết như van, đồng hồ đo áp suất cần có chất lượng tốt.
• Thiết kế van xả: Van xả dạng cò súng hoặc dạng bi gạt đều phổ biến. Bạn nên chọn loại mình cảm thấy dễ thao tác và an toàn nhất.

Dụng cụ ghế mép lốp là một thiết bị áp suất cao. An toàn là ưu tiên hàng đầu khi sử dụng.

• Luôn đeo kính bảo hộ và găng tay khi thao tác.
• Không bao giờ hướng vòi xả vào người hoặc người khác.
• Kiểm tra tình trạng của bình chứa trước mỗi lần sử dụng. Không dùng nếu bình bị móp, gỉ sét nặng hoặc hư hỏng.
• Không nạp khí vượt quá áp suất tối đa cho phép của nhà sản xuất.
• Giữ khoảng cách an toàn với lốp xe khi xả khí.

Máy nén khí thông thường không tạo ra luồng khí đột ngột đủ mạnh để ép mép lốp vào vành ngay lập tức.

Có, bạn có thể dùng loại có dung tích nhỏ cho lốp xe máy không săm, đặc biệt là các dòng xe adventure hoặc mô tô địa hình.

Áp suất phổ biến để nạp vào bình là từ 100 đến 120 PSI, tùy thuộc vào khuyến nghị của nhà sản xuất dụng cụ.

Xem các loại dụng cụ ghế mép lốp tại WeTrek.vn.