Bộ đàm HAM là gì?

Bộ đàm HAM là thiết bị vô tuyến nghiệp dư, cho phép liên lạc tầm xa không cần mạng di động hay internet, người dùng cần có giấy phép để vận hành.

Bộ đàm HAM là gì và tại sao nó khác biệt?

Bộ đàm HAM, hay Radio nghiệp dư, là một dịch vụ thông tin vô tuyến điện dành cho những người có sở thích về kỹ thuật radio. Người dùng, được gọi là các "ham", sử dụng các dải tần số được cấp phép riêng để liên lạc với nhau trên toàn thế giới. Đây không phải là một chiếc bộ đàm thông thường bạn mua và dùng ngay.

Sự khác biệt chính giữa bộ đàm HAM và bộ đàm cầm tay thông thường nằm ở ba yếu tố: phạm vi, tần số và quy định pháp lý.

Về bản chất, bộ đàm HAM là một sân chơi kỹ thuật, một công cụ liên lạc khẩn cấp và một mạng xã hội toàn cầu. Nó đòi hỏi người dùng phải có kiến thức về kỹ thuật điện tử và quy tắc vận hành sóng vô tuyến.

Vì sao dân outdoor Việt Nam nên quan tâm đến Bộ đàm HAM?

Đối với những người đam mê trekking, leo núi, hay thám hiểm các vùng hẻo lánh của Việt Nam, bộ đàm HAM mang lại những lợi ích thiết thực, đặc biệt là về mặt an toàn.

Liên lạc ở những nơi không có sóng điện thoại

Nhiều cung đường trekking đẹp nhất Việt Nam như Tà Xùa, Lảo Thẩn, Pù Luông hay các khu vực rừng sâu trong Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà đều là "vùng mù" sóng di động. Trong những tình huống này, bộ đàm HAM là phương tiện duy nhất để giữ liên lạc với nhóm hoặc gọi hỗ trợ từ bên ngoài. Nó hoạt động độc lập mà không cần đến bất kỳ hạ tầng viễn thông nào.

Độ tin cậy cao trong trường hợp khẩn cấp

Khi có thiên tai như bão lũ, sạt lở, hệ thống thông tin liên lạc thông thường là thứ bị ảnh hưởng đầu tiên. Mạng di động có thể sập, internet mất kết nối. Các đội cứu hộ và cộng đồng radio nghiệp dư trên thế giới luôn dùng bộ đàm HAM như một kênh liên lạc dự phòng tin cậy để phối hợp và truyền tin. Khả năng hoạt động không phụ thuộc vào lưới điện hay mạng viễn thông giúp nó trở thành công cụ sống còn.

Kết nối cộng đồng và nâng cao kỹ năng

Trở thành một người vận hành radio HAM đồng nghĩa với việc bạn tham gia vào một cộng đồng toàn cầu. Bạn có thể trò chuyện với những người cùng sở thích từ khắp Việt Nam và thế giới. Quá trình học và thi lấy bằng cũng trang bị cho bạn kiến thức nền tảng về điện tử, truyền sóng và kỹ năng xử lý sự cố, rất hữu ích cho các hoạt động ngoài trời.

Làm thế nào để sử dụng Bộ đàm HAM hợp pháp tại Việt Nam?

Việc sử dụng tần số vô tuyến điện được pháp luật Việt Nam quản lý chặt chẽ. Để vận hành một trạm radio HAM, bạn phải tuân thủ các quy định của Cục Tần số Vô tuyến điện. Quá trình này gồm hai bước chính: thi chứng chỉ và xin cấp giấy phép.

Bước 1: Thi lấy Chứng chỉ vô tuyến điện viên nghiệp dư

Bạn cần đăng ký và vượt qua kỳ thi do Cục Tần số Vô tuyến điện tổ chức. Nội dung thi bao gồm các kiến thức cơ bản về:

Sau khi thi đỗ, bạn sẽ được cấp Chứng chỉ vô tuyến điện viên nghiệp dư. Đây là điều kiện tiên quyết để thực hiện bước tiếp theo.

Bước 2: Xin cấp Giấy phép sử dụng tần số và thiết bị

Với chứng chỉ trong tay, bạn làm hồ sơ gửi lên Cục Tần số Vô tuyến điện để xin cấp giấy phép. Giấy phép này sẽ cho phép bạn sử dụng các dải tần số nghiệp dư cụ thể và cấp cho bạn một "hô hiệu" (call sign) duy nhất. Hô hiệu tại Việt Nam thường có tiền tố là XV. Ví dụ: XV1A. Hô hiệu này là danh tính của bạn trên sóng vô tuyến, bắt buộc phải sử dụng khi phát sóng.

Bước 3: Lựa chọn thiết bị

Khi đã có giấy phép, bạn có thể mua sắm thiết bị. Có ba loại chính:

Câu hỏi thường gặp về Bộ đàm HAM

Sử dụng bộ đàm HAM ở Việt Nam có cần giấy phép không?

Có, bạn bắt buộc phải có chứng chỉ và giấy phép do Cục Tần số Vô tuyến điện cấp để sử dụng hợp pháp.

Tôi có thể dùng bộ đàm HAM để nói chuyện với bộ đàm thông thường không?

Không, bộ đàm HAM và bộ đàm thông thường hoạt động trên các dải tần số khác nhau nên không thể liên lạc trực tiếp với nhau.

Đi trekking trong rừng không có sóng điện thoại thì HAM có hoạt động không?

Có, bộ đàm HAM hoạt động độc lập không cần sóng di động, lý tưởng cho các khu vực hẻo lánh không có cơ sở hạ tầng viễn thông.

Để đảm bảo liên lạc cho nhóm trong các chuyến đi ngắn, bạn có thể tìm các loại bộ đàm không cần giấy phép. Xem các mẫu bộ đàm cầm tay tại WeTrek.vn.