Viêm gân Achilles là gì?

Ngày cập nhật 25/11/2025 05:28 PM - 28 lượt xem

NỘI DUNG CHÍNH [hiệnẩn]

Gân Achilles là gì?
Dấu hiệu nhận biết viêm gân Achilles
Nguyên nhân phổ biến gây viêm gân Achilles
Tăng cường độ vận động đột ngột
Sử dụng giày không phù hợp
Địa hình hiểm trở
Kỹ thuật và thể chất
Cách phòng ngừa và xử lý tại nhà
Biện pháp phòng ngừa
Xử lý ban đầu theo nguyên tắc R.I.C.E.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Câu hỏi thường gặp

Viêm gân Achilles là tình trạng gân gót chân bị sưng đau do quá tải hoặc tổn thương lặp đi lặp lại, thường gặp khi đi trekking, chạy trail.

Gân Achilles là gì?

Gân Achilles là dải gân lớn và khỏe nhất trong cơ thể bạn. Nó kết nối cơ bắp chân với xương gót chân. Gân này đóng vai trò chính trong việc đi bộ, chạy, nhảy và đứng trên đầu ngón chân. Mỗi khi bạn bước đi, gân Achilles sẽ hoạt động để giúp bạn nhấc gót chân lên khỏi mặt đất. Đối với người chơi hệ outdoor, một gân Achilles khỏe mạnh là nền tảng cho mọi chuyến đi, từ đi bộ trong ngày đến chinh phục các đỉnh núi cao.

Dấu hiệu nhận biết viêm gân Achilles

Các triệu chứng của viêm gân Achilles thường phát triển từ từ và trở nên nặng hơn theo thời gian nếu không được xử lý đúng cách. Bạn cần chú ý đến các dấu hiệu sau:

Đau và cứng dọc theo gân Achilles vào buổi sáng.
Đau ở phía sau gót chân, cơn đau trở nên tồi tệ hơn khi vận động.
Cơn đau dữ dội sau khi chạy bộ, leo cầu thang hoặc trekking.
Sưng tấy tại khu vực gân Achilles.
Có cảm giác gân dày lên hoặc xuất hiện một khối u nhỏ trên gân.
Phạm vi chuyển động của mắt cá chân bị hạn chế khi bạn gập bàn chân lên.

Ví dụ, bạn có thể cảm thấy đau nhói ở gót chân sau khi hoàn thành một cung đường trekking tại Tà Năng hoặc sau một buổi chạy trail ở Sóc Sơn.

Nguyên nhân phổ biến gây viêm gân Achilles

Viêm gân Achilles xảy ra do áp lực lặp đi lặp lại hoặc cường độ cao lên gân. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp nhất với người đam mê hoạt động ngoài trời tại Việt Nam.

Tăng cường độ vận động đột ngột

Đây là nguyên nhân hàng đầu. Cơ thể bạn cần thời gian để thích nghi với cường độ vận động mới. Việc tăng quãng đường hoặc độ khó của chuyến đi quá nhanh sẽ gây áp lực lớn lên gân Achilles. Ví dụ, một người ít vận động quyết định chinh phục đỉnh Fansipan trong một chuyến đi ngắn ngày mà không có sự chuẩn bị về thể lực từ trước.

Sử dụng giày không phù hợp

Sử dụng giày đã quá mòn, không đủ đệm hoặc không phù hợp với loại hình hoạt động có thể làm tăng nguy cơ chấn thương. Một đôi giày chạy bộ thông thường không đủ khả năng bảo vệ và hỗ trợ khi bạn trekking trên địa hình đá lởm chởm ở Pù Luông. Giày cần có độ bám tốt, hỗ trợ cổ chân và đệm gót đầy đủ.

Địa hình hiểm trở

Liên tục đi bộ hoặc chạy trên địa hình dốc, không bằng phẳng sẽ đặt gân Achilles vào tình trạng căng thẳng kéo dài. Các cung đường trekking ở Hà Giang hay Bạch Mộc Lương Tử với nhiều đoạn lên xuống dốc liên tục là một thử thách lớn cho gân gót chân của bạn.

Kỹ thuật và thể chất

Khởi động không kỹ trước khi vận động hoặc bỏ qua việc giãn cơ sau khi kết thúc là những sai lầm phổ biến. Ngoài ra, những người có cơ bắp chân yếu hoặc bị căng cứng cũng dễ bị viêm gân Achilles hơn vì gân phải làm việc nhiều hơn để bù đắp.

Cách phòng ngừa và xử lý tại nhà

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Áp dụng các biện pháp phòng ngừa đơn giản có thể giúp bạn tránh được chấn thương phiền toái này.

Biện pháp phòng ngừa

Khởi động kỹ: Dành 5 đến 10 phút để làm nóng cơ thể và thực hiện các bài tập giãn cơ bắp chân trước mỗi chuyến đi.
Tăng cường độ từ từ: Đừng tăng quãng đường hoặc độ khó của bạn quá 10% mỗi tuần. Hãy để cơ thể có thời gian thích nghi.
Chọn giày phù hợp: Đầu tư vào một đôi giày chuyên dụng cho trekking hoặc chạy trail. Giày cần vừa vặn, có đệm tốt và hỗ trợ đúng cách.
Tập bổ trợ: Thực hiện các bài tập tăng cường sức mạnh cho cơ bắp chân, như bài tập nhón gót (calf raises).
Giãn cơ sau vận động: Luôn dành thời gian để giãn cơ bắp chân và gân Achilles sau khi hoàn thành hoạt động.

Xử lý ban đầu theo nguyên tắc R.I.C.E.

Nếu bạn bắt đầu cảm thấy đau, hãy ngừng hoạt động và áp dụng ngay phương pháp R.I.C.E.:

Rest (Nghỉ ngơi): Ngừng mọi hoạt động gây đau. Đây là bước quan trọng nhất để gân có thời gian phục hồi.
Ice (Chườm đá): Chườm đá lên vùng bị đau trong 15 đến 20 phút, vài lần một ngày để giảm sưng và viêm.
Compression (Băng ép): Sử dụng băng thun để băng nhẹ vùng gót chân giúp giảm sưng.
Elevation (Kê cao chân): Khi ngồi hoặc nằm, hãy kê chân bị đau lên cao hơn tim để giúp giảm sưng.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Hầu hết các trường hợp viêm gân Achilles nhẹ có thể được xử lý tại nhà. Tuy nhiên, bạn nên tìm đến bác sĩ nếu gặp phải các tình huống sau:

Cơn đau dữ dội và không thuyên giảm sau vài ngày áp dụng R.I.C.E.
Bạn không thể đi lại hoặc đứng trên chân bị đau.
Bạn nghe thấy tiếng "bốp" hoặc "tách" ở gót chân vào thời điểm bị chấn thương, đây có thể là dấu hiệu của đứt gân Achilles.
Vùng gót chân có dấu hiệu nhiễm trùng như đỏ, nóng và sốt.

Câu hỏi thường gặp

Viêm gân Achilles có tự khỏi không?
Tình trạng nhẹ có thể tự cải thiện nếu bạn nghỉ ngơi đầy đủ và chăm sóc đúng cách tại nhà.

Tôi có nên tiếp tục chạy khi bị viêm gân Achilles không?
Bạn nên ngừng hoàn toàn các hoạt động gây đau như chạy hoặc trekking cho đến khi hồi phục.

Đi bộ có tốt cho viêm gân Achilles không?
Đi bộ nhẹ nhàng trên địa hình bằng phẳng có thể được, nhưng hãy dừng lại ngay nếu bạn cảm thấy đau.

Viêm gân Achilles là một chấn thương phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa. Lắng nghe cơ thể, chuẩn bị kỹ càng và trang bị đúng loại giày dép là chìa khóa để bạn tận hưởng trọn vẹn mọi hành trình. Việc lựa chọn một đôi giày trekking hoặc chạy trail phù hợp là bước đầu tiên để bảo vệ đôi chân của bạn.

Xem các mẫu giày leo núi, chạy trail chuyên dụng tại WeTrek.vn.

Chia sẻ bài viết: