Tìm dây mất (Lost Line Drill) là một kỹ thuật an toàn trong lặn, giúp bạn tìm lại dây dẫn đường khi bị mất phương hướng trong môi trường hạn chế tầm nhìn.
Tìm dây mất (Lost Line Drill) là gì?
Tìm dây mất (Lost Line Drill) là một quy trình tìm kiếm khẩn cấp được tiêu chuẩn hóa trong môn lặn. Thợ lặn thực hiện bài tập này khi họ vô tình để tuột mất sợi dây dẫn đường (guideline) trong các môi trường lặn phức tạp như hang động, xác tàu đắm, hoặc khu vực có tầm nhìn kém. Mục tiêu của kỹ thuật này là giúp bạn tìm lại sợi dây một cách hệ thống và bình tĩnh, tránh hoảng loạn và di chuyển hỗn loạn gây tốn không khí và làm tình hình xấu đi.
Kỹ thuật này là một phần bắt buộc trong các khóa đào tạo lặn kỹ thuật (technical diving) và lặn trong môi trường kín (overhead environments). Nó trang bị cho bạn kỹ năng xử lý một trong những tình huống nguy hiểm nhất dưới nước. Việc mất liên lạc với dây dẫn đường đồng nghĩa với việc bạn mất lối ra an toàn duy nhất.
Tại sao kỹ thuật này quan trọng với người lặn?
Sự an toàn của bạn phụ thuộc vào khả năng xử lý tình huống khi có sự cố. Môi trường lặn trong hang động hoặc xác tàu không có lối thoát trực tiếp lên mặt nước. Sợi dây dẫn đường là bản đồ và là con đường sống của bạn.
Khi mất dây, bạn đối mặt với các rủi ro:
• Mất phương hướng hoàn toàn. Môi trường dưới nước không có các điểm mốc rõ ràng như trên cạn, đặc biệt khi bùn hoặc cát bị khuấy động làm tầm nhìn bằng không.
• Cạn kiệt không khí. Hoảng loạn khiến nhịp thở của bạn tăng nhanh, tiêu thụ không khí nhiều hơn. Việc bơi tìm kiếm không có phương pháp cũng lãng phí nguồn dưỡng khí quý giá.
• Đi vào khu vực nguy hiểm. Nếu không có dây dẫn, bạn có thể bơi sâu hơn vào các ngóc ngách không có lối ra hoặc bị mắc kẹt vào các chướng ngại vật.
Thực hành thành thạo kỹ thuật Tìm dây mất (Lost Line Drill) giúp bạn giữ bình tĩnh và áp dụng một phương pháp tìm kiếm logic. Nó biến một tình huống có khả năng gây tử vong thành một vấn đề có thể giải quyết được.
Các bước thực hiện Tìm dây mất (Lost Line Drill)
Quy trình này đòi hỏi sự chính xác và tuân thủ nghiêm ngặt. Mỗi bước đều được thiết kế để tối đa hóa cơ hội tìm lại dây trong thời gian ngắn nhất.
Bước 1: Dừng lại và giữ bình tĩnh
Ngay khi nhận ra mình đã mất dây, bạn phải dừng mọi chuyển động ngay lập tức. Giữ nguyên vị trí. Hít thở sâu và chậm để kiểm soát nhịp tim và ổn định tâm lý. Đừng bơi đi đâu cả. Sợi dây có thể chỉ ở ngay bên cạnh bạn.
Bước 2: Triển khai cuộn dây tìm kiếm
Bạn sẽ sử dụng một cuộn dây nhỏ gọi là cuộn dây ngón tay (finger spool) hoặc cuộn dây an toàn (safety spool). Cố định đầu dây của cuộn dây này vào một điểm chắc chắn gần bạn, ví dụ như một mỏm đá hoặc một cấu trúc của xác tàu. Điểm cố định này trở thành điểm gốc cho cuộc tìm kiếm của bạn.
Bước 3: Thực hiện tìm kiếm theo vòng tròn
Giữ cuộn dây và bắt đầu bơi theo một vòng tròn chậm và có kiểm soát quanh điểm gốc. Một tay bạn giữ cuộn dây, tay còn lại vươn ra để dò tìm sợi dây chính. Giữ cho sợi dây tìm kiếm của bạn luôn căng. Việc này đảm bảo bạn không bỏ sót khu vực nào và luôn biết đường quay lại điểm gốc.
Nếu không tìm thấy dây sau vòng tròn đầu tiên, bạn mở rộng bán kính tìm kiếm một chút và thực hiện vòng tròn thứ hai. Lặp lại quy trình này, từ từ mở rộng phạm vi tìm kiếm của bạn.
Bước 4: Khi tìm thấy dây dẫn đường chính
Khi tay bạn chạm vào sợi dây chính, đừng vội mừng. Đầu tiên, xác định phương hướng dẫn ra ngoài. Sau đó, bạn gắn cuộn dây tìm kiếm của mình vào dây chính bằng một nút buộc định hướng. Nút buộc này cho phép các thợ lặn khác biết rằng có người đang gặp sự cố và chỉ hướng về phía người đó. Cuối cùng, bạn thu lại sợi dây tìm kiếm của mình trong khi bơi ngược về điểm gốc, sau đó tháo điểm gốc và bơi theo dây chính ra ngoài.
Ví dụ thực tế tại một điểm lặn ở Việt Nam
Hãy hình dung bạn đang tham gia một chuyến lặn khám phá xác tàu đắm ở Côn Đảo. Khi bạn đang men theo sợi dây dẫn đường qua một hành lang hẹp, một cú quẫy chân không cẩn thận của đồng đội phía trước làm tung bụi và cặn gỉ sét, khiến tầm nhìn giảm đột ngột. Trong khoảnh khắc đó, tay bạn tuột khỏi dây.
Thay vì hoảng loạn bơi lung tung, bạn ngay lập tức dừng lại. Bạn hít thở đều, lấy cuộn dây ngón tay ra và móc vào một thanh kim loại của xác tàu. Bạn bắt đầu quy trình tìm kiếm theo vòng tròn, một tay dò dẫm trong làn nước đục. Sau khoảng 30 giây, tay bạn chạm được vào sợi dây chính. Bạn bình tĩnh thực hiện các bước còn lại, gắn cuộn dây của mình vào dây chính và an toàn tìm được đường ra.
Câu hỏi thường gặp
1. Kỹ thuật Tìm dây mất (Lost Line Drill) có cần thiết cho lặn biển thông thường không?
Kỹ thuật này chủ yếu dành cho lặn trong môi trường kín như hang động hoặc xác tàu nơi không có lối lên trực tiếp.
2. Dụng cụ chính để thực hiện bài tập này là gì?
Bạn cần một cuộn dây ngón tay (finger spool) hoặc cuộn dây an toàn (safety spool) chuyên dụng cho lặn.
3. Tôi nên làm gì nếu không tìm thấy dây sau khi tìm kiếm?
Bạn phải tuân thủ kế hoạch lặn đã định trước, bao gồm các quy trình khẩn cấp nếu không tìm thấy dây trong một khoảng thời gian nhất định.
Trang bị đầy đủ các loại cuộn dây lặn chuyên dụng để đảm bảo an toàn cho mọi chuyến đi. Xem cuộn dây lặn tại WeTrek.vn.