Thiết bị xuống dốc là gì?

• Kiểm soát tốc độ: Nó cho phép bạn điều chỉnh tốc độ xuống dốc một cách chính xác, từ chậm đến nhanh, tùy thuộc vào địa hình và kinh nghiệm.

• An toàn: Thiết bị giúp ngăn chặn các cú rơi tự do. Các loại có tính năng tự phanh còn khóa lại khi bạn buông tay, tăng cường an toàn tối đa.

• Giảm tải cho cơ thể: Thay vì dùng sức của tay và cơ thể để ghì dây, thiết bị sẽ chịu phần lớn lực ma sát. Điều này giúp bạn tiết kiệm sức lực, đặc biệt trong các lần tụt dây dài.

• Tương thích đường kính dây: Mỗi thiết bị được thiết kế để hoạt động tối ưu với một khoảng đường kính dây nhất định, thường từ 8mm đến 13mm. Sử dụng dây quá nhỏ hoặc quá lớn đều gây nguy hiểm.

• Lực phá hủy tối thiểu (MBS): Thông số này, tính bằng kilonewton (kN), cho biết giới hạn chịu lực của thiết bị trước khi bị phá hủy. Các thiết bị cho mục đích cá nhân thường có MBS khoảng 20-25 kN.

• Vật liệu: Hợp kim nhôm là phổ biến nhất vì nhẹ và tản nhiệt tốt. Thép không gỉ bền hơn, thường dùng trong cứu hộ hoặc các ứng dụng công nghiệp đòi hỏi độ bền cao.

• Tiêu chuẩn chứng nhận: Luôn chọn các sản phẩm có chứng nhận an toàn quốc tế như CE (Châu Âu) hoặc UIAA (Liên đoàn Leo núi Quốc tế).

• Người mới bắt đầu và leo núi thể thao: Thiết bị dạng ống (tube-style) như ATC (Air Traffic Controller) là lựa chọn tốt. Chúng đơn giản, nhẹ và đa năng, có thể dùng để đu dây và tụt dây.

• Thám hiểm hang động và cứu hộ: Thiết bị tự phanh (self-braking) như Petzl Stop hoặc Petzl I'D S là lựa chọn tiêu chuẩn. Chúng cho phép bạn dừng lại giữa không trung mà không cần giữ tay phanh, thuận tiện cho việc xử lý các thao tác khác.

• Vượt thác (canyoning): Các thiết bị chuyên dụng cho vượt thác thường được thiết kế để xử lý dây ướt và bùn đất tốt hơn, đồng thời cho phép điều chỉnh ma sát linh hoạt.

• Người có kinh nghiệm: Thiết bị dạng số 8 (Figure 8) là một công cụ cổ điển, đơn giản và tản nhiệt nhanh. Tuy nhiên, nó yêu cầu kỹ năng kiểm soát cao và có nguy cơ làm xoắn dây.

• Leo núi đá ở Vịnh Lan Hạ (Cát Bà) hoặc Hữu Lũng (Lạng Sơn): Các vận động viên thường dùng thiết bị ATC như Petzl Reverso vì tính linh hoạt, nhẹ và phù hợp cho cả việc hít và đu dây.

• Thám hiểm hang động ở Quảng Bình: Các chuyên gia và du khách trong tour Sơn Đoòng sử dụng thiết bị tự phanh như Petzl Stop. Thiết bị này đảm bảo an toàn tối đa cho các đoạn tụt dây dài hàng chục mét trong lòng hang.

• Vượt thác ở Đà Lạt: Các công ty tour chuyên nghiệp trang bị cho khách hàng các thiết bị chuyên dụng cho canyoning, giúp kiểm soát tốt trên dây ướt và trơn trượt.

• Lắp dây sai chiều: Đây là lỗi nguy hiểm nhất. Luôn kiểm tra kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo bạn lắp dây đúng cách.

• Buông tay phanh: Tay phanh không bao giờ được rời khỏi dây, trừ khi thiết bị của bạn có chức năng tự khóa và đã được kích hoạt đúng cách.

• Xuống quá nhanh: Mất kiểm soát tốc độ có thể gây bỏng tay hoặc va đập vào vách đá. Hãy luôn duy trì một tốc độ ổn định, có kiểm soát.

• Sử dụng dây không tương thích: Dây quá mỏng sẽ không tạo đủ ma sát, trong khi dây quá dày có thể bị kẹt hoặc khó điều khiển.

• Tụt dây (Rappelling/Abseiling): Hành động di chuyển xuống một vách đá hoặc bề mặt dốc bằng cách trượt xuống dây thừng có kiểm soát.

• Đu dây (Belaying): Kỹ thuật dùng dây và thiết bị ma sát để bảo vệ một người leo khác khỏi bị ngã.

• Tay phanh (Brake hand): Bàn tay điều khiển phần dây đi ra khỏi thiết bị xuống dốc, quyết định tốc độ di chuyển.

• Khóa an toàn (Carabiner): Móc kim loại có cổng khóa, dùng để kết nối thiết bị xuống dốc với đai an toàn của bạn.