Máy tính lặn (Dive Computer) là gì?

Máy tính lặn là thiết bị đeo tay theo dõi độ sâu, thời gian lặn và tính toán giới hạn an toàn để bạn không bị bệnh giảm áp.

Máy tính lặn (Dive Computer) là một thiết bị điện tử theo dõi các thông số quan trọng trong quá trình lặn. Nó ghi nhận độ sâu và thời gian bạn ở dưới nước theo thời gian thực. Dựa trên dữ liệu này, thiết bị sử dụng một thuật toán giải nén để tính toán lượng khí trơ, chủ yếu là nitơ, hấp thụ vào cơ thể bạn. Mục tiêu chính của nó là giúp bạn ở trong giới hạn an toàn và tránh Bệnh giảm áp (Decompression Sickness). Thiết bị này thay thế hoàn toàn việc sử dụng bảng lặn truyền thống và đồng hồ bấm giờ, mang lại sự chính xác và tiện lợi cao hơn.

Sử dụng máy tính lặn là một tiêu chuẩn an toàn trong bộ môn lặn bình khí hiện đại. Nó cung cấp các lợi ích trực tiếp và quan trọng cho mọi thợ lặn, từ người mới bắt đầu đến chuyên gia.

Lợi ích chính bao gồm:

• Tăng cường an toàn: Máy tính lặn liên tục theo dõi hồ sơ lặn của bạn. Nó tính toán Giới hạn không dừng (No-Decompression Limit) và cảnh báo khi bạn sắp vượt qua. Nó cũng theo dõi tốc độ đi lên và yêu cầu bạn thực hiện các điểm dừng an toàn cần thiết.

• Tối ưu hóa thời gian dưới nước: Bảng lặn truyền thống yêu cầu bạn tính toán thời gian cho độ sâu tối đa của toàn bộ chuyến lặn. Máy tính lặn tính toán dựa trên độ sâu thực tế của bạn từng phút, cho phép bạn có nhiều thời gian dưới đáy hơn trong các cuộc lặn nhiều cấp độ.

• Đơn giản hóa việc lặn: Bạn không cần phải tính toán thủ công phức tạp. Thiết bị thực hiện mọi phép tính cho bạn, giúp bạn tập trung vào việc tận hưởng môi trường dưới nước và kiểm soát độ nổi.

• Ghi nhật ký lặn tự động: Hầu hết các máy tính lặn hiện đại đều có chức năng ghi nhật ký. Chúng lưu trữ thông tin chi tiết về các cuộc lặn của bạn, bao gồm độ sâu tối đa, thời gian lặn và khoảng thời gian trên bề mặt. Bạn có thể tải dữ liệu này lên máy tính hoặc điện thoại thông minh để theo dõi.

Máy tính lặn hoạt động dựa trên hai bộ phận cảm biến chính là cảm biến áp suất và đồng hồ bấm giờ. Cảm biến áp suất đo áp suất nước xung quanh để xác định độ sâu của bạn. Đồng hồ bấm giờ theo dõi thời gian bạn đã ở dưới nước.

Dữ liệu từ hai cảm biến này được đưa vào một bộ vi xử lý. Bộ vi xử lý chạy một thuật toán giải nén, chẳng hạn như mô hình Bühlmann. Thuật toán này mô phỏng sự hấp thụ và giải phóng khí nitơ trong các mô khác nhau của cơ thể. Dựa trên mô hình này, máy tính lặn sẽ hiển thị các thông tin quan trọng trên màn hình:

• Độ sâu hiện tại.

• Thời gian lặn đã trôi qua.

• Giới hạn không dừng (NDL) còn lại, là khoảng thời gian bạn có thể ở lại độ sâu hiện tại mà không cần dừng giải nén bắt buộc.

• Cảnh báo tốc độ đi lên quá nhanh.

• Thông tin về điểm dừng an toàn (Safety Stop) hoặc điểm dừng giải nén (Decompression Stop) bắt buộc.

Khi lựa chọn một chiếc Máy tính lặn (Dive Computer), bạn nên xem xét các yếu tố sau để phù hợp với nhu cầu của mình.

• Màn hình hiển thị: Chọn màn hình dễ đọc trong các điều kiện ánh sáng yếu hoặc nước đục. Các màn hình màu, có độ tương phản cao và đèn nền mạnh sẽ giúp bạn xem thông tin nhanh chóng.

• Thuật toán giải nén: Các nhà sản xuất khác nhau sử dụng các thuật toán hơi khác nhau. Một số thuật toán mang tính bảo수 hơn, trong khi những thuật toán khác cho phép thời gian lặn dài hơn. Bạn có thể tìm các mẫu cho phép điều chỉnh mức độ bảo수 của thuật toán.

• Chế độ lặn: Đảm bảo máy tính có các chế độ bạn cần. Các chế độ cơ bản bao gồm Không khí (Air) và Nitrox. Các mẫu cao cấp hơn có thêm chế độ Lặn tự do (Freedive), Lặn kỹ thuật (Technical) với Trimix, hoặc Chế độ đo (Gauge Mode).

• Kết nối không dây với bình khí: Một số máy tính lặn có thể kết nối với một bộ phát không dây gắn vào bình khí của bạn. Tính năng này cho phép máy tính hiển thị áp suất bình khí còn lại và tính toán thời gian khí còn lại (Air Time Remaining) của bạn.

• Pin: Xem xét loại pin. Một số máy dùng pin người dùng có thể tự thay thế, trong khi những máy khác dùng pin sạc. Pin sạc tiện lợi nhưng yêu cầu bạn phải sạc trước khi lặn.

Hãy xem cách Máy tính lặn (Dive Computer) hoạt động trong một kịch bản lặn thực tế tại Phú Quốc. Bạn thực hiện chuyến lặn đầu tiên trong ngày tại Hòn Móng Tay, xuống độ sâu tối đa 22 mét. Máy tính lặn của bạn hiển thị thời gian giới hạn không dừng là 35 phút. Sau 30 phút khám phá rạn san hô, bạn bắt đầu đi lên. Khi bạn lên đến độ sâu 5 mét, máy tính sẽ tự động bắt đầu đếm ngược 3 phút cho điểm dừng an toàn.

Sau khi nghỉ ngơi 1 giờ trên tàu, bạn chuẩn bị cho chuyến lặn thứ hai tại Gành Dầu. Máy tính lặn của bạn đã theo dõi lượng nitơ còn lại trong cơ thể từ chuyến lặn trước. Vì vậy, khi bạn xuống độ sâu 18 mét, nó sẽ hiển thị thời gian giới hạn không dừng đã được điều chỉnh, ngắn hơn so với khi bạn lặn lần đầu. Thiết bị tự động tính toán tất cả các yếu tố này, đảm bảo an toàn cho các lần lặn lặp lại trong ngày.

Tôi có cần máy tính lặn nếu lặn cùng hướng dẫn viên không?

Có, bạn luôn phải chịu trách nhiệm cho sự an toàn của chính mình và không nên phụ thuộc vào thiết bị của người khác.

Máy tính lặn có thay thế được đồng hồ đo áp suất (SPG) không?

Không, máy tính lặn theo dõi dữ liệu giảm áp còn đồng hồ đo áp suất cho bạn biết lượng khí còn lại trong bình.

Tôi có thể dùng máy tính lặn cho lặn tự do không?

Nhiều máy tính lặn hiện đại có chế độ lặn tự do riêng biệt để theo dõi các chỉ số phù hợp.

Trang bị kiến thức và thiết bị phù hợp giúp mỗi chuyến đi của bạn an toàn và trọn vẹn. Một chiếc máy tính lặn là người bạn đồng hành không thể thiếu dưới mặt nước.

Xem các mẫu Máy tính lặn (Dive Computer) tại WeTrek.vn.