Măng đá (Stalagmite) là khối trầm tích hang động mọc từ sàn hang lên, hình thành do sự tích tụ khoáng chất từ nước nhỏ giọt qua hàng nghìn năm.
Măng đá (Stalagmite) là một dạng trầm tích hang động, thường được gọi là "speleothem". Chúng là những cột đá tự nhiên hình thành trên sàn của các hang động đá vôi. Măng đá có hình dạng đa dạng, từ hình nón thấp, rộng đến hình cột cao, nhọn. Chúng phát triển hướng lên trên, ngược với trọng lực, hướng về phía trần hang.
Thành phần chính của măng đá là canxi cacbonat (calcite) hoặc các khoáng chất aragonit. Màu sắc của chúng phụ thuộc vào các khoáng chất có trong nước, có thể từ trắng tinh, vàng nhạt đến nâu sẫm.
Măng đá được tạo ra từ một quá trình tự nhiên kéo dài hàng chục nghìn đến hàng triệu năm. Quá trình này đòi hỏi các điều kiện cụ thể về địa chất và môi trường. Dưới đây là các bước cơ bản:
Tốc độ phát triển của măng đá cực kỳ chậm, trung bình chỉ khoảng vài milimet đến vài centimet mỗi 1.000 năm. Tốc độ này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như lưu lượng nước nhỏ giọt, nồng độ khoáng chất, và điều kiện không khí trong hang.
Trong các hang động, măng đá thường bị nhầm lẫn với thạch nhũ. Cả hai đều là trầm tích hang động nhưng có nguồn gốc và hướng phát triển trái ngược nhau. Việc phân biệt chúng rất đơn giản.
Khi một thạch nhũ và một măng đá phát triển đủ dài để gặp nhau, chúng sẽ hợp nhất thành một cấu trúc duy nhất gọi là cột đá (column).
Việt Nam có địa hình karst đá vôi phong phú, là điều kiện lý tưởng để hình thành các hang động kỳ vĩ với hệ thống măng đá và thạch nhũ độc đáo. Bạn có thể chiêm ngưỡng chúng tại các địa điểm nổi tiếng sau:
Măng đá là những kỳ quan tự nhiên rất nhạy cảm. Quá trình hình thành chúng mất hàng nghìn năm, nhưng có thể bị phá hủy chỉ trong vài giây. Khi tham quan hoặc thám hiểm hang động, bạn cần tuân thủ nguyên tắc "Không để lại gì ngoài dấu chân, không lấy gì ngoài những bức ảnh".
Bạn tuyệt đối không chạm tay vào măng đá. Dầu và chất bẩn từ da người có thể làm thay đổi bề mặt của đá, ngăn chặn sự tích tụ khoáng chất và làm măng đá ngừng phát triển vĩnh viễn tại điểm tiếp xúc đó.
Măng đá và thạch nhũ khác nhau thế nào?
Măng đá mọc từ sàn hang lên, còn thạch nhũ thì treo từ trần hang xuống.
Có được chạm vào măng đá không?
Bạn không nên chạm vào măng đá vì dầu từ da tay có thể làm ngưng quá trình phát triển của chúng.
Măng đá phát triển nhanh không?
Măng đá phát triển rất chậm, chỉ vài centimet mỗi nghìn năm.
Khám phá hang động luôn cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng về thiết bị chiếu sáng để đảm bảo an toàn và trải nghiệm. Xem các loại đèn pin đội đầu chuyên dụng cho dã ngoại và trekking tại WeTrek.vn.