Leo bouldering (Bouldering) là một loại hình leo núi ở độ cao thấp không dùng dây bảo hiểm, thay vào đó sử dụng nệm an toàn để bảo vệ người leo.
Leo bouldering (Bouldering) là một phân môn của leo núi đá. Người tham gia leo trên những tảng đá lớn hoặc các bức tường nhân tạo ngắn. Môn này không yêu cầu dây thừng hay đai an toàn như các hình thức leo núi truyền thống. Thay vào đó, người leo được bảo vệ bởi một tấm nệm dày gọi là crash pad đặt bên dưới.
Mục tiêu của bouldering không phải là leo càng cao càng tốt. Mục tiêu là giải quyết một "bài toán" (problem). Một problem là một tuyến leo ngắn được thiết kế sẵn với các điểm đặt tay (hold) và đặt chân (foothold) cụ thể. Hoàn thành một problem đòi hỏi sự kết hợp giữa sức mạnh, kỹ thuật, sự linh hoạt và khả năng giải quyết vấn đề.
Các đặc điểm chính của Leo bouldering (Bouldering) bao gồm:
• Độ cao thấp: Các tuyến leo thường không vượt quá 4.5 mét.
• Không dùng dây: Người leo không cần đai lưng, dây thừng hay các thiết bị bảo hiểm phức tạp.
• Nệm an toàn (Crash Pad): Là thiết bị bảo vệ quan trọng nhất, giảm chấn khi người leo ngã.
• Tuyến leo ngắn: Mỗi problem chỉ bao gồm một vài động tác, tập trung vào độ khó của chuyển động.
• Tính cộng đồng: Người leo thường đi cùng nhóm, cùng nhau tìm ra cách giải quyết problem và hỗ trợ nhau bằng cách chỉ điểm (spotting).
Leo bouldering (Bouldering) có những đặc trưng riêng biệt khi so sánh với các hình thức leo núi khác.
Yếu tố khác biệt rõ nhất là độ cao. Trong khi leo núi thể thao (sport climbing) chinh phục các bức tường cao hàng chục mét với dây bảo hiểm, bouldering giới hạn ở độ cao an toàn để người leo tiếp đất trên nệm. Điều này làm giảm yếu tố sợ độ cao và tập trung hoàn toàn vào các động tác khó. An toàn trong bouldering phụ thuộc vào kỹ năng tiếp đất đúng cách và sự hỗ trợ của người chỉ điểm.
Bouldering đòi hỏi ít trang bị hơn. Bạn chỉ cần giày leo núi, bột phấn (chalk) để tăng độ bám và một tấm nệm an toàn nếu leo ngoài trời. Ngược lại, leo núi có dây yêu cầu một bộ dụng cụ phức tạp gồm dây thừng, đai an toàn, thiết bị hãm, móc khóa và nhiều trang bị khác. Sự tối giản về dụng cụ giúp bouldering dễ tiếp cận hơn với người mới.
Thử thách trong bouldering mang tính bùng nổ và thiên về sức mạnh. Bạn cần thực hiện những động tác mạnh mẽ, chính xác trong một chuỗi ngắn. Các problem được phân loại theo thang độ khó, phổ biến nhất là thang V-Scale (từ V0 đến V17). Mỗi problem là một câu đố thể chất cần bạn tìm ra lời giải. Ngược lại, leo núi có dây đòi hỏi nhiều hơn về sức bền và quản lý năng lượng cho một tuyến đường dài.
Phong trào Leo bouldering (Bouldering) tại Việt Nam phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây, đặc biệt là hình thức leo trong nhà.
Các phòng tập bouldering chuyên nghiệp xuất hiện ngày càng nhiều tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Đây là môi trường lý tưởng để người mới bắt đầu làm quen với môn thể thao này. Phòng tập cung cấp sẵn tường leo, nệm an toàn và các problem được thay đổi định kỳ. Ví dụ, các phòng tập như VietClimb ở Hà Nội hay Push Climbing ở TP.HCM là những địa điểm quen thuộc của cộng đồng.
Việt Nam sở hữu nhiều địa hình đá tự nhiên phù hợp cho bouldering. Hữu Lũng (Lạng Sơn) là một trong những địa điểm nổi tiếng nhất với hàng trăm tuyến leo trên đá vôi. Các khu vực khác như Dốc Lết (Nha Trang) hay các tảng đá tại đảo Cát Bà (Hải Phòng) cũng là điểm đến hấp dẫn cho những người muốn trải nghiệm bouldering ngoài trời.
Để bắt đầu Leo bouldering (Bouldering), bạn chỉ cần một vài trang bị cơ bản.
• Giày leo núi (Climbing Shoes): Đây là trang bị quan trọng nhất. Giày leo núi được thiết kế ôm sát bàn chân với đế cao su có độ bám cao, giúp bạn đứng vững trên các mấu bám nhỏ nhất.
• Bột phấn và Túi đựng (Chalk & Chalk Bag): Bột phấn magiê cacbonat giúp hút mồ hôi tay, tăng ma sát và cải thiện độ bám khi leo.
• Nệm an toàn (Crash Pad): Trang bị này là bắt buộc khi bạn leo bouldering ngoài trời. Nó giúp hấp thụ lực tác động khi bạn rơi, bảo vệ cơ thể khỏi chấn thương.
Leo bouldering (Bouldering) có nguy hiểm không?
Môn này an toàn hơn leo núi có dây do độ cao thấp và có nệm bảo vệ, nhưng bạn vẫn cần tuân thủ kỹ thuật tiếp đất đúng cách.
Tôi có cần thể lực tốt để bắt đầu không?
Bạn không cần thể lực phi thường để bắt đầu vì có nhiều bài leo (problem) dành cho mọi cấp độ từ dễ đến khó.
Chi phí bắt đầu Leo bouldering (Bouldering) có cao không?
Chi phí ban đầu thấp hơn các môn leo núi khác vì bạn chỉ cần đầu tư vào giày leo và bột phấn để tập tại phòng.
Bạn có thể bắt đầu hành trình của mình với các trang bị cơ bản. Xem các mẫu giày leo núi chuyên dụng tại WeTrek.vn.