Kỹ thuật dừng trượt bằng rìu băng là gì?

Tại sao Self Arrest lại quan trọng?

Khi di chuyển trên các sườn núi dốc có tuyết hoặc băng, một cú trượt chân đơn giản sẽ nhanh chóng biến thành cú ngã không kiểm soát. Gia tốc làm bạn lao xuống dốc với tốc độ cao, dẫn đến va chạm với đá, cây cối hoặc rơi xuống vực. Kỹ thuật self arrest là kỹ năng sinh tồn thiết yếu giúp bạn dùng rìu băng như một cái phanh để dừng lại ngay lập tức. Đây là một trong những kỹ năng nền tảng và quan trọng nhất trong leo núi mùa đông. Tại Việt Nam, khi leo các đỉnh núi cao như Fansipan hay Ky Quan San vào những ngày có tuyết dày, việc nắm vững kỹ thuật này giúp đảm bảo an toàn cho bạn.

Các yếu tố chính của Self Arrest

Thực hiện self arrest hiệu quả đòi hỏi sự kết hợp chính xác giữa tư thế cơ thể và cách sử dụng rìu băng. Phản xạ nhanh và đúng kỹ thuật là chìa khóa để dừng cú trượt trước khi nó trở nên quá nhanh.

Vị trí cơ thể

Vị trí cơ thể đúng giúp tối đa hóa lực hãm và bảo vệ bạn khỏi chấn thương. Nguyên tắc cơ bản là ép ngực và hông của bạn sát vào mặt tuyết. Nâng bàn chân lên khỏi mặt tuyết để tránh đinh giày crampon cắm xuống tuyết và khiến bạn bị lộn nhào. Toàn bộ trọng lượng cơ thể phải dồn lên phần đầu rìu đang cắm xuống tuyết.

Cách cầm rìu băng

Cách cầm rìu băng là yếu tố quyết định thành công của kỹ thuật. Bạn cần cầm rìu bằng cả hai tay ở tư thế sẵn sàng.

Tư thế này cho phép bạn nhanh chóng xoay và cắm lưỡi rìu xuống tuyết một cách mạnh mẽ và ổn định nhất, bất kể bạn ngã ở tư thế nào.

Hướng dẫn Self Arrest trong các tư thế trượt ngã

Bạn sẽ không luôn ngã trong một tư thế lý tưởng. Việc luyện tập self arrest từ các tư thế ngã khác nhau giúp bạn phản xạ đúng trong mọi tình huống.

Trượt ngã úp mặt, chân hướng xuống dốc

Đây là tư thế dễ thực hiện self arrest nhất.

Trượt ngã úp mặt, đầu hướng xuống dốc

Tư thế này nguy hiểm hơn vì bạn không nhìn thấy chướng ngại vật phía dưới. Bạn cần nhanh chóng xoay người lại.

Trượt ngã ngửa, chân hướng xuống dốc

Bạn cần lật người lại để dồn trọng lượng lên rìu hiệu quả.

Luyện tập Self Arrest ở đâu và như thế nào?

Đọc và xem video là chưa đủ. Bạn phải thực hành kỹ thuật này nhiều lần để biến nó thành phản xạ. Hãy tìm một sườn đồi có độ dốc vừa phải, phủ tuyết mềm và có một khu vực bằng phẳng, an toàn ở phía dưới để dừng lại. Bắt đầu bằng cách trượt từ từ ở các tư thế khác nhau và thực hành động tác. Mặc quần áo chống nước và đội mũ bảo hiểm khi luyện tập. Nếu có điều kiện, tham gia một khóa học leo núi mùa đông là cách tốt nhất để được hướng dẫn và sửa lỗi trực tiếp từ chuyên gia.

Câu hỏi thường gặp

Tôi có cần rìu băng khi leo Fansipan mùa đông không?
Nếu cung đường có tuyết dày và băng, rìu băng cùng kỹ thuật self arrest là cần thiết để đảm bảo an toàn.

Có thể tự học self arrest qua video không?
Video chỉ cung cấp kiến thức nền tảng, bạn bắt buộc phải thực hành trực tiếp trên tuyết để thành thạo kỹ năng.

Dùng gậy trekking thay rìu băng để self arrest được không?
Không, gậy trekking không được thiết kế để chịu lực và sẽ gãy, gây nguy hiểm thay vì dừng cú trượt.

Kỹ năng self arrest không phải là một lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc cho bất kỳ ai tham gia các hoạt động trên địa hình núi tuyết. Trang bị đúng công cụ và luyện tập thành thạo kỹ năng này sẽ giúp bạn tự tin đối mặt với thử thách. Xem các mẫu rìu băng leo núi chuyên dụng tại WeTrek.vn.