Hệ dẫn động 4 bánh là gì?

Hệ dẫn động 4 bánh (4WD) truyền lực từ động cơ đến cả bốn bánh xe, giúp tăng độ bám đường và khả năng vượt qua địa hình khó khăn.

Giới thiệu về Hệ dẫn động 4 bánh (4WD)

Hệ dẫn động 4 bánh, thường gọi là 4WD hoặc 4x4, là một hệ thống truyền động cung cấp sức mạnh cho cả bốn bánh của một chiếc xe. Mục tiêu chính của hệ thống này là tối đa hóa lực kéo trên các bề mặt trơn trượt hoặc không bằng phẳng. Khi cả bốn bánh đều nhận được mô-men xoắn từ động cơ, chiếc xe có khả năng bám đường tốt hơn, giảm thiểu tình trạng trượt bánh.

Hệ thống này khác biệt hoàn toàn với hệ dẫn động hai bánh (2WD). Xe 2WD chỉ truyền lực đến hai bánh trước hoặc hai bánh sau. Điều này phù hợp cho việc di chuyển trên đường nhựa thông thường. Xe 4WD được thiết kế chuyên biệt cho những điều kiện khắc nghiệt hơn như bùn lầy, cát, sỏi đá hoặc dốc cao.

Các loại hệ dẫn động 4 bánh phổ biến

Có hai loại hệ thống 4WD chính mà bạn thường gặp trên các dòng xe SUV và bán tải tại Việt Nam. Mỗi loại có cách hoạt động và ứng dụng riêng.

4WD Bán thời gian (Part-time 4WD)

Đây là loại 4WD phổ biến nhất trên các dòng xe địa hình. Với hệ thống này, bạn có thể chủ động lựa chọn giữa các chế độ lái:

• 2H (2-Wheel Drive High): Xe chỉ dẫn động 2 bánh (thường là bánh sau) với tỷ số truyền cao. Chế độ này dùng để đi trên đường nhựa khô ráo, giúp tiết kiệm nhiên liệu.
• 4H (4-Wheel Drive High): Xe dẫn động 4 bánh với tỷ số truyền cao. Chế độ này phù hợp khi bạn cần thêm lực bám trên đường trơn trượt, đường đất hoặc khi đi mưa.
• 4L (4-Wheel Drive Low): Xe dẫn động 4 bánh với tỷ số truyền thấp. Chế độ này cung cấp mô-men xoắn tối đa ở tốc độ chậm, giúp xe vượt qua các địa hình cực khó như leo dốc đứng, lội bùn sâu hoặc kéo vật nặng.

Bạn không nên sử dụng chế độ 4H hoặc 4L trên đường nhựa khô. Việc này có thể gây căng thẳng và làm hỏng hệ thống truyền động do các bánh xe không thể quay với tốc độ khác nhau khi vào cua. Các mẫu xe như Ford Ranger, Toyota Fortuner phiên bản cũ thường sử dụng hệ thống này.

4WD Toàn thời gian (Full-time 4WD)

Hệ thống này liên tục truyền lực đến cả bốn bánh xe, dù bạn đang đi trên đường cao tốc hay đường địa hình. Nó sử dụng một bộ vi sai trung tâm để phân bổ lực giữa cầu trước và cầu sau. Bộ vi sai này cho phép các bánh xe quay ở tốc độ khác nhau khi vào cua, tránh làm hỏng hệ thống.

4WD toàn thời gian mang lại sự tiện lợi vì bạn không cần phải chuyển đổi chế độ thủ công. Hệ thống tự động điều chỉnh lực kéo để phù hợp với điều kiện mặt đường. Nhiều xe 4WD toàn thời gian cũng có thêm tùy chọn khóa vi sai trung tâm hoặc chế độ 4L để tăng cường khả năng off-road. Toyota Land Cruiser là một ví dụ điển hình cho hệ thống này.

Lợi ích của 4WD cho dân outdoor tại Việt Nam

Sở hữu một chiếc xe 4WD mang lại nhiều lợi thế khi bạn khám phá thiên nhiên Việt Nam.

• Vượt địa hình phức tạp: Hệ thống 4WD giúp bạn tự tin chinh phục những cung đường khó. Ví dụ như những con dốc đất đỏ trơn trượt ở Tây Nguyên mùa mưa, các bãi cát ven biển ở Bình Thuận, hay những con đường sỏi đá lên các bản làng vùng cao Tây Bắc.
• Tăng độ bám đường và an toàn: Khi đi qua những đoạn đường bùn lầy hoặc băng qua suối cạn, 4WD cung cấp lực bám vượt trội. Bốn bánh xe cùng hoạt động giúp xe ổn định và giảm nguy cơ mất lái.
• Cải thiện khả năng kéo: Nếu bạn cần kéo theo rơ-moóc chở đồ cắm trại, thuyền kayak hoặc xe địa hình ATV, 4WD cung cấp sức kéo mạnh mẽ và ổn định hơn, đặc biệt khi khởi hành ngang dốc.

Phân biệt 4WD và AWD (Dẫn động 4 bánh toàn thời gian)

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa 4WD và AWD. Dù cả hai đều truyền lực đến bốn bánh, chúng được thiết kế cho các mục đích khác nhau.

• 4WD (Four-Wheel Drive): Tập trung vào khả năng vượt địa hình tối đa. Hệ thống này thường mạnh mẽ hơn, có hộp số phụ với chế độ cầu chậm (4L) để tạo ra mô-men xoắn lớn. Nó phù hợp cho off-road hạng nặng.
• AWD (All-Wheel Drive): Tập trung vào việc cải thiện độ bám và sự ổn định trên đường nhựa, đặc biệt trong điều kiện thời tiết xấu như mưa lớn. Hệ thống AWD hoạt động hoàn toàn tự động và thường không có chế độ cầu chậm. Nó phổ biến trên các dòng xe crossover và SUV đô thị.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Có nên lái xe 4WD bán thời gian trên đường nhựa khô không?

Bạn không nên gài chế độ 4WD trên đường khô vì việc này có thể gây hư hại cho hệ thống truyền động của xe.

4WD có làm xe tốn xăng hơn không?

Có, hệ dẫn động 4 bánh thường làm xe tiêu thụ nhiều nhiên liệu hơn so với hệ dẫn động 2 bánh do trọng lượng nặng hơn và ma sát lớn hơn.

Hiểu rõ về hệ thống dẫn động 4 bánh giúp bạn vận hành xe an toàn và hiệu quả hơn trong mỗi chuyến đi. Trang bị phù hợp là yếu tố quan trọng để đảm bảo một hành trình khám phá trọn vẹn.

Xem các sản phẩm dã ngoại hỗ trợ cho chuyến đi của bạn tại WeTrek.vn.