Dụng cụ xuống dây hình số 8 là gì?

Ngày cập nhật 05/11/2025 09:19 AM - 9 lượt xem

Dụng cụ xuống dây hình số 8, hay Figure-Eight, là thiết bị kim loại để kiểm soát tốc độ khi tụt dây trong leo núi, cứu hộ, và các hoạt động ngoài trời.

Định nghĩa

Dụng cụ xuống dây hình số 8 là một thiết bị hãm ma sát. Nó có hình dạng giống số 8 với một lỗ lớn và một lỗ nhỏ. Dây thừng được luồn qua lỗ lớn và vòng quanh cổ của thiết bị. Ma sát tạo ra giữa dây và thân kim loại giúp bạn kiểm soát tốc độ trượt xuống. Thiết bị thường được làm từ hợp kim nhôm siêu nhẹ và bền. Người dùng kết nối lỗ nhỏ của dụng cụ vào đai an toàn bằng một móc khóa carabiner.

Vì sao quan trọng

Dụng cụ số 8 phổ biến trong nhiều hoạt động vì những lý do sau:

  • Thiết kế đơn giản. Bạn dễ dàng kiểm tra thiết bị xem có bị hư hỏng hay không. Cách sử dụng cũng trực quan và dễ học.
  • Tản nhiệt hiệu quả. Bề mặt kim loại lớn giúp phân tán nhiệt sinh ra do ma sát. Điều này quan trọng khi bạn xuống những đoạn dây dài.
  • Đa dụng. Nó hoạt động tốt với nhiều loại đường kính dây khác nhau, cả dây đơn và dây đôi.
  • Bền bỉ. Được làm từ một khối kim loại đặc, nó không có các bộ phận chuyển động nên rất ít khi hỏng hóc.

Thông số & phạm vi khuyến nghị

Khi chọn dụng cụ số 8, bạn cần chú ý các thông số kỹ thuật từ nhà sản xuất. Dưới đây là các thông số phổ biến và phạm vi an toàn được khuyến nghị.

  • Vật liệu: Hợp kim nhôm là vật liệu phổ biến nhất vì nó nhẹ và đủ cứng. Một số loại dùng cho cứu hộ có thể làm bằng thép để tăng độ bền.
  • Tải trọng phá vỡ tối thiểu (MBS): Thường từ 25 kN đến 35 kN. Con số này thể hiện lực tĩnh tối đa mà thiết bị có thể chịu được trước khi bị phá hủy. 1 kN tương đương khoảng 102 kg lực.
  • Đường kính dây tương thích: Hầu hết các dụng cụ số 8 hoạt động tốt với dây có đường kính từ 8 mm đến 13 mm. Bạn phải kiểm tra thông số này để đảm bảo thiết bị tạo đủ ma sát cho loại dây bạn dùng.
  • Trọng lượng: Các mẫu phổ thông nặng khoảng 100 đến 150 gram.
  • Chứng nhận an toàn: Tìm các thiết bị có chứng nhận CE hoặc UIAA. Đây là các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn cho dụng cụ leo núi.

Cách chọn đúng

Việc lựa chọn dụng cụ số 8 phụ thuộc vào nhu cầu và hoạt động cụ thể của bạn.

Bạn cần xác định mục đích sử dụng chính. Nếu bạn chỉ dùng cho leo núi thể thao hoặc đi bộ đường dài có các đoạn xuống dây ngắn, một dụng cụ số 8 tiêu chuẩn là đủ. Nếu bạn tham gia các hoạt động như canyoning (đu dây vượt thác) hoặc cứu hộ, hãy chọn loại có 'tai' (ears). Các 'tai' này giúp ngăn dây bị trượt và khóa lại thành nút thòng lọng (girth hitch).

Bạn cần kiểm tra sự tương thích với dây leo của mình. Hãy đảm bảo đường kính dây của bạn nằm trong phạm vi khuyến nghị của nhà sản xuất. Dùng dây quá nhỏ sẽ làm giảm ma sát, khiến việc kiểm soát tốc độ khó khăn. Dùng dây quá lớn có thể làm dây bị kẹt hoặc di chuyển không mượt.

Bạn nên ưu tiên các thương hiệu uy tín. Các thương hiệu chuyên về đồ outdoor như Black Diamond, Petzl, Climbing Technology luôn tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt.

Ví dụ thực tế ở Việt Nam

Tại Việt Nam, dụng cụ số 8 được sử dụng rộng rãi trong cộng đồng outdoor.

Ở Đà Lạt, các tour du lịch mạo hiểm canyoning sử dụng dụng cụ số 8 để du khách tụt xuống dọc theo các thác nước hùng vĩ. Thiết bị này cho phép người mới bắt đầu dễ dàng kiểm soát tốc độ dưới sự hướng dẫn của chuyên gia.

Tại các điểm leo núi đá như Hữu Lũng (Lạng Sơn) hay Vịnh Lan Hạ (Cát Bà), người leo dùng số 8 để xuống dây sau khi hoàn thành một đường leo. Sự đơn giản và đáng tin cậy của nó rất hữu ích khi bạn ở trên vách đá.

Trong các hoạt động khám phá hang động ở Quảng Bình, các nhà thám hiểm và chuyên gia an toàn dùng dụng cụ số 8 để đi xuống các hố sụt sâu hàng trăm mét. Khả năng tản nhiệt tốt của nó là một lợi thế lớn trong những lần xuống dây kéo dài.

Lỗi thường gặp

An toàn là ưu tiên hàng đầu. Bạn cần tránh những lỗi sai phổ biến khi sử dụng dụng cụ số 8.

  • Lắp dây sai cách. Đây là lỗi nguy hiểm nhất. Luôn đảm bảo bạn luồn dây đúng theo hướng dẫn, tạo một vòng thắt đối xứng quanh cổ của thiết bị.
  • Thả tay phanh. Dụng cụ số 8 không phải là thiết bị tự khóa. Bạn phải luôn giữ tay phanh (tay ở phía dưới của thiết bị) để kiểm soát tốc độ.
  • Tạo nút thòng lọng (girth hitch). Khi dây bị lật qua đầu trên của thiết bị, nó có thể tự thắt lại và khóa cứng. Dụng cụ số 8 có tai sẽ giúp ngăn chặn lỗi này.
  • Làm rơi thiết bị. Khi tháo lắp ở trên cao, bạn rất dễ làm rơi dụng cụ. Luôn gắn nó vào đai an toàn ngay cả khi không dùng.

Thuật ngữ liên quan

Hiểu các thuật ngữ này sẽ giúp bạn sử dụng thiết bị đúng cách.

  • Rappelling / Abseiling (Tụt dây / Xuống dây): Hành động trượt xuống một sợi dây một cách có kiểm soát.
  • Belay Device (Dụng cụ hãm dây): Tên gọi chung cho các thiết bị tạo ma sát để bảo vệ người leo hoặc kiểm soát dây.
  • Carabiner (Móc khóa): Móc kim loại dùng để kết nối dụng cụ số 8 với đai an toàn. Bạn nên dùng loại móc khóa an toàn (locking carabiner).
  • Brake Hand (Tay phanh): Bàn tay nắm phần dây đi ra từ phía dưới dụng cụ hãm. Tay này điều khiển toàn bộ tốc độ xuống dây.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Dùng số 8 để hãm dây cho người leo (belay) được không?

Được, nhưng các thiết bị hãm dây hiện đại như ATC hoặc loại có trợ lực phanh an toàn và hiệu quả hơn cho việc này.

Tại sao một số dụng cụ số 8 lại có 'tai'?

Tai giúp ngăn dây trượt lên và tạo thành nút thòng lọng, giúp việc xuống dây an toàn hơn.

Cần kiểm tra gì ở dụng cụ số 8 trước khi dùng?

Bạn cần kiểm tra các vết nứt, mòn sâu, hoặc biến dạng trên thân kim loại của thiết bị.

Để chuẩn bị cho chuyến đi tiếp theo, bạn cần một thiết bị đáng tin cậy. Xem dụng cụ xuống dây hình số 8 tại WeTrek.vn.

Chia sẻ bài viết:
Showroom
Bài viết cùng chuyên mục
Đèn gắn mũ là gì?

Đèn gắn mũ là gì?

Đèn gắn mũ giúp bạn rảnh tay và chiếu sáng ổn định theo hướng nhìn. Tìm hiểu cách chọn đèn phù hợp cho leo núi, đạp xe, chạy trail dựa trên độ sáng, pin và khả năng chống nước.
Dây an toàn là gì?

Dây an toàn là gì?

Tìm hiểu về dây an toàn để bảo vệ bạn khi leo núi hoặc làm việc trên cao. Bài viết phân loại dây động và dây tĩnh, giải thích các thông số kỹ thuật quan trọng như đường kính, lực tác động và độ bền UIAA. Hướng dẫn bạn chọn dây phù hợp cho mọi hoạt động.
Gương la bàn là gì?

Gương la bàn là gì?

Gương la bàn tăng độ chính xác khi định hướng, giúp bạn ngắm mục tiêu và đọc số đo cùng lúc. Tìm hiểu chức năng phát tín hiệu cấp cứu, sơ cứu cá nhân và hướng dẫn sử dụng chi tiết để đảm bảo an toàn cho chuyến đi của bạn.
Chuyển đổi góc hướng là gì?

Chuyển đổi góc hướng là gì?

Hướng dẫn chuyển đổi góc hướng giữa Bắc Thực, Bắc Từ và Bắc Lưới để đồng bộ la bàn và bản đồ. Tìm hiểu độ lệch từ để định vị chính xác và an toàn khi đi trekking.
Xuất tuyến đường là gì?

Xuất tuyến đường là gì?

Tìm hiểu về xuất tuyến đường, cách lưu lộ trình thành tệp GPX, KML để chia sẻ, đảm bảo an toàn và phân tích các chuyến đi ngoài trời của bạn.
Đồng hồ trại là gì?

Đồng hồ trại là gì?

Đồng hồ trại là một lịch trình giúp bạn tổ chức chuyến cắm trại nhóm hiệu quả. Tìm hiểu cách thiết lập kế hoạch, phân công công việc công bằng để mọi người có một chuyến đi vui vẻ và suôn sẻ.
x
Nhập số điện thoại của bạn để tiếp tục
Nhập mật khẩu 4 chữ số được gửi đến
hoặc