Dây giật cứu hộ là gì?

Dây giật cứu hộ (snatch strap) là loại dây cứu hộ đàn hồi, co giãn để tích trữ động năng, giúp giật xe bị sa lầy một cách nhẹ nhàng và hiệu quả.

Dây giật cứu hộ là gì?

Dây giật cứu hộ, hay snatch strap, là một thiết bị cứu hộ off-road chuyên dụng. Nó được làm từ vật liệu nylon có khả năng co giãn khoảng 20% chiều dài. Đặc tính này giúp dây tích trữ động năng từ xe cứu hộ. Sau đó, nó giải phóng năng lượng một cách mạnh mẽ nhưng êm ái, tạo ra lực kéo giật để đưa xe bị mắc kẹt ra khỏi bùn, cát hoặc tuyết.

Đây là phụ kiện bắt buộc phải có trong bộ đồ nghề của bất kỳ ai đam mê off-road. Nó giúp quá trình cứu hộ diễn ra nhanh chóng, an toàn và hiệu quả hơn nhiều so với các loại dây kéo thông thường.

Nguyên lý hoạt động

Nguyên lý hoạt động của dây giật cứu hộ dựa trên định luật bảo toàn năng lượng. Bạn có thể hình dung nó giống như một sợi dây cao su khổng lồ.

Khi xe cứu hộ bắt đầu di chuyển, dây sẽ căng ra và tích trữ động năng. Khi dây đạt đến độ giãn tối đa, nó sẽ co lại. Lực co này cộng hưởng với lực kéo từ xe cứu hộ, tạo ra một lực giật mạnh mẽ và mượt mà. Lực này đủ lớn để kéo chiếc xe bị mắc kẹt ra khỏi vị trí khó khăn mà không gây ra cú sốc đột ngột làm hư hại khung gầm của cả hai xe.

Phân biệt Dây giật cứu hộ (Snatch Strap) và Dây kéo xe (Tow Strap)

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa dây giật cứu hộ và dây kéo xe. Việc sử dụng sai loại dây có thể gây hư hỏng phương tiện và tai nạn nghiêm trọng. Bạn cần phân biệt rõ hai loại này.

Dây giật cứu hộ (Snatch Strap)

• Chất liệu: Thường làm từ 100% nylon.
• Đặc tính: Co giãn tốt, đàn hồi (khoảng 20%).
• Công dụng: Dùng cho cứu hộ động (kinetic recovery). Nó chuyên để giật một chiếc xe bị lún sâu, mất hoàn toàn khả năng di chuyển.
• Ví dụ: Xe của bạn bị sa lầy trong một bãi bùn ở Tà Năng. Bạn sẽ cần một chiếc xe khác dùng dây giật cứu hộ để kéo bạn ra.

Dây kéo xe (Tow Strap)

• Chất liệu: Thường làm từ polyester.
• Đặc tính: Không co giãn hoặc co giãn rất ít (tĩnh).
• Công dụng: Dùng để kéo một chiếc xe bị hỏng trên địa hình bằng phẳng, khi chiếc xe đó vẫn có thể lăn bánh.
• Ví dụ: Xe của bạn bị hỏng động cơ trên quốc lộ. Bạn sẽ dùng dây kéo xe để nhờ một xe khác kéo về gara gần nhất.

Tuyệt đối không dùng dây kéo xe để thực hiện một cú giật cứu hộ. Vì dây không co giãn, lực giật đột ngột sẽ truyền thẳng đến khung xe, có thể gây cong vênh khung gầm hoặc làm đứt các điểm kết nối.

Cách chọn Dây giật cứu hộ phù hợp

Chọn đúng loại dây giật cứu hộ là yếu tố quyết định sự an toàn và hiệu quả của quá trình cứu hộ. Bạn cần xem xét các yếu tố sau.

Tải trọng chịu lực tối thiểu (Minimum Breaking Strength)

Đây là thông số quan trọng nhất. Tải trọng chịu lực tối thiểu (MBS) là lực tối đa mà dây có thể chịu được trước khi đứt. Quy tắc chung là chọn dây có MBS gấp 2 đến 3 lần tổng trọng lượng (GVM) của chiếc xe nhẹ hơn trong hai xe.

Ví dụ: Nếu bạn lái một chiếc Ford Ranger có GVM khoảng 3.2 tấn, bạn nên chọn dây có MBS từ 6.4 đến 9.6 tấn. Một sợi dây 8 tấn hoặc 9 tấn là lựa chọn phổ biến và an toàn.

Chiều dài và Chiều rộng

• Chiều dài: Chiều dài tiêu chuẩn của dây giật cứu hộ thường là 9 mét. Độ dài này đủ để xe cứu hộ có không gian lấy đà an toàn mà không quá xa.
• Chiều rộng: Chiều rộng của dây thường tương quan với tải trọng của nó. Dây rộng hơn thường có tải trọng lớn hơn. Tuy nhiên, bạn luôn phải ưu tiên kiểm tra thông số MBS được nhà sản xuất ghi trên sản phẩm.

Hướng dẫn sử dụng Dây giật cứu hộ an toàn

Sử dụng dây giật cứu hộ không đúng cách có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Luôn tuân thủ các bước an toàn sau.

• Kiểm tra thiết bị: Trước mỗi lần sử dụng, hãy kiểm tra toàn bộ chiều dài dây xem có dấu hiệu sờn, rách, hay hư hỏng không. Kiểm tra cả các thiết bị đi kèm như ma ní.
• Gắn vào điểm phục hồi đúng chuẩn: Luôn gắn dây vào các điểm phục hồi (recovery points) được gia cố trên khung xe. Không bao giờ gắn vào cản xe, trục láp, hoặc các điểm buộc dây kéo hàng thông thường.
• Sử dụng tấm giảm chấn: Luôn vắt một tấm giảm chấn (damper blanket) hoặc một chiếc áo khoác nặng, thảm sàn lên giữa dây. Vật này sẽ hấp thụ năng lượng và làm dây rơi xuống đất nếu nó không may bị đứt, thay vì văng vào người hoặc xe.
• Giao tiếp rõ ràng: Thống nhất tín hiệu giữa hai tài xế trước khi bắt đầu. Người lái xe bị kẹt nên giữ thẳng vô lăng và sẵn sàng phanh khi xe đã thoát lầy.
• Lấy đà nhẹ nhàng: Xe cứu hộ chỉ cần một chút đà để làm dây co giãn. Không cần phải lấy hết ga. Di chuyển từ từ cho đến khi dây căng và cảm nhận được lực kéo.
• Giữ khoảng cách an toàn: Yêu cầu tất cả mọi người đứng xa khu vực cứu hộ ít nhất 1.5 lần chiều dài của dây.

Câu hỏi thường gặp

Dùng dây giật cứu hộ để kéo xe thông thường được không?

Không nên vì độ co giãn của dây có thể gây ra hiệu ứng giật ngược, nguy hiểm khi kéo xe trên đường bằng phẳng.

Bao lâu thì nên thay dây giật cứu hộ?

Bạn cần thay dây ngay lập tức nếu thấy có dấu hiệu bị sờn, rách, nứt, đổi màu do hóa chất hoặc sau một lần cứu hộ quá tải.

Có cần ma ní (shackle) khi dùng dây giật cứu hộ không?

Có, bạn cần ma ní mềm (soft shackle) hoặc ma ní thép (bow shackle) đạt chuẩn để nối dây vào các điểm phục hồi của xe một cách an toàn.

Xem các loại dây giật cứu hộ chính hãng tại WeTrek.vn.