Đa chặng là gì?

Ngày cập nhật 05/11/2025 09:36 AM - 20 lượt xem

Leo đa chặng là kỹ thuật leo các vách đá cao bằng cách chia hành trình thành nhiều đoạn ngắn. Mỗi đoạn kết thúc tại một trạm neo an toàn.

Định nghĩa Đa chặng (Multi-Pitch)

Leo đa chặng là một hình thức leo núi trên các vách đá hoặc núi cao hơn chiều dài của một sợi dây. Thay vì leo từ chân vách lên đỉnh trong một lần, người leo chia tuyến đường thành nhiều đoạn gọi là “chặng” (pitch).

Mỗi chặng thường dài từ 30 đến 60 mét, tùy thuộc vào độ dài dây và địa hình. Sau khi hoàn thành một chặng, người leo dẫn (lead climber) sẽ thiết lập một trạm neo an toàn (belay station). Tại đây, họ sẽ bảo hiểm cho người leo thứ hai (second climber) leo lên. Quá trình này lặp lại cho đến khi cả hai đến đỉnh vách đá. Đây là hoạt động đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng, tin tưởng và kỹ năng quản lý dây, thiết bị phức tạp hơn leo một chặng (single-pitch).

Vì sao leo Đa chặng quan trọng?

Leo đa chặng mở ra khả năng chinh phục những vách đá lớn và các đỉnh núi hùng vĩ mà leo một chặng không thể tiếp cận. Nó là bước tiến tự nhiên cho những ai muốn nâng cao kỹ năng và trải nghiệm leo núi ở một cấp độ mới.

Các lợi ích chính bao gồm:

• Chinh phục độ cao lớn: Cho phép bạn leo các vách đá cao hàng trăm mét, điều không thể với một sợi dây đơn.

• Phát triển kỹ năng toàn diện: Bạn phải thành thạo nhiều kỹ năng phức tạp như xây dựng trạm neo, quản lý dây, giao tiếp hiệu quả và đu dây xuống an toàn.

• Tăng cường sức bền và tâm lý: Các chuyến leo kéo dài đòi hỏi sức bền thể chất và sự vững vàng về mặt tinh thần để đối mặt với mệt mỏi và các tình huống bất ngờ.

• Xây dựng tinh thần đồng đội: Sự an toàn của cả hai phụ thuộc vào nhau. Leo đa chặng củng cố sự tin tưởng và khả năng phối hợp giữa bạn và bạn leo.

Thông số và Phạm vi khuyến nghị

Trang bị cho leo đa chặng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng hơn so với leo một chặng. Bạn cần mang theo đủ thiết bị cho cả tuyến đường và các tình huống dự phòng.

• Dây leo: Thường dùng dây dài 60-70 mét. Một số tuyến đường phức tạp yêu cầu kỹ thuật hai dây (half ropes hoặc twin ropes) để giảm ma sát và đu dây xuống dễ dàng hơn.

• Đai an toàn (Harness): Chọn loại thoải mái, có nhiều vòng treo dụng cụ (gear loops) để mang đủ thiết bị cần thiết.

• Thiết bị bảo hiểm cá nhân: Hệ thống neo cá nhân (PAS - Personal Anchor System) hoặc dây Дейзи (daisy chain) là bắt buộc để tự bảo hiểm tại trạm neo.

• Dụng cụ bảo vệ (Protection): Số lượng bộ móc khóa nhanh (quickdraws), bộ neo di động (cams, nuts) phụ thuộc vào thông tin của tuyến leo. Luôn mang nhiều hơn một chút so với chỉ dẫn.

• Mũ bảo hiểm: Bắt buộc 100% thời gian để phòng tránh đá rơi hoặc va đập.

• Ba lô: Một chiếc ba lô leo núi nhỏ gọn (khoảng 15-25 lít) để đựng nước, đồ ăn nhẹ, áo khoác, và đèn pin đội đầu.

Cách chọn đúng tuyến leo Đa chặng

Lựa chọn tuyến leo phù hợp với trình độ là yếu tố quyết định sự an toàn và thành công của chuyến đi.

• Đánh giá kỹ năng: Hãy trung thực với khả năng của bạn và bạn leo. Bắt đầu với các tuyến có độ khó thấp hơn so với giới hạn của bạn khi leo một chặng.

• Nghiên cứu thông tin (Topo): Đọc kỹ hướng dẫn tuyến leo. Chú ý đến độ khó, số chặng, loại hình (leo thể thao hay truyền thống), và quan trọng nhất là cách xuống (đi bộ hay đu dây).

• Thời tiết và thời gian: Kiểm tra dự báo thời tiết cẩn thận. Ước tính thời gian leo rộng rãi, bao gồm cả thời gian tiếp cận và quay về. Leo đa chặng luôn tốn thời gian hơn dự kiến.

• Chọn bạn leo: Bạn leo là yếu tố an toàn quan trọng nhất. Hãy đi cùng người bạn tin tưởng, có cùng trình độ và kỹ năng giao tiếp tốt.

Ví dụ thực tế ở Việt Nam

Việt Nam có nhiều địa điểm tuyệt vời để trải nghiệm leo đa chặng. Hữu Lũng, Lạng Sơn là một trong những nơi phát triển nhất với nhiều tuyến leo đã được thiết lập.

Tuyến “Tè Le Hột Me” ở Hữu Lũng là một ví dụ điển hình. Đây là tuyến leo thể thao (sport climbing) đa chặng, gồm 4 chặng với độ khó vừa phải, phù hợp cho người mới bắt đầu làm quen với loại hình này. Toàn bộ tuyến đã được lắp đặt bu lông (bolt) và trạm neo cố định, giúp người leo tập trung vào kỹ thuật và quản lý dây thay vì phải tự đặt điểm bảo vệ.

Những lỗi thường gặp khi leo Đa chặng

Leo đa chặng không có chỗ cho sai lầm. Nhận biết và tránh các lỗi phổ biến giúp đảm bảo an toàn cho bạn.

• Giao tiếp kém: Tiếng gió và khoảng cách làm việc giao tiếp trở nên khó khăn. Hãy thống nhất trước các hiệu lệnh bằng dây hoặc bộ đàm.

• Quản lý dây không hiệu quả: Dây bị rối hoặc ma sát lớn làm chậm tốc độ và gây nguy hiểm.

• Xây dựng trạm neo không an toàn: Sai lầm trong việc thiết lập trạm neo là một trong những rủi ro lớn nhất. Luôn kiểm tra kỹ hệ thống của mình và của bạn leo.

• Đánh giá thấp thời gian: Bắt đầu quá muộn hoặc leo quá chậm có thể khiến bạn bị kẹt trên vách đá khi trời tối.

• Làm rơi thiết bị: Đánh rơi một thiết bị bảo hiểm quan trọng có thể đặt cả hai vào tình thế khó khăn.

Thuật ngữ liên quan

• Chặng (Pitch): Đoạn đường leo giữa hai trạm neo.

• Trạm neo (Belay Station): Một điểm neo chắc chắn, thường gồm hai hoặc ba điểm neo độc lập, nơi người leo dừng lại để bảo hiểm cho bạn leo.

• Người dẫn (Lead Climber): Người leo lên trước, lắp đặt các điểm bảo hiểm.

• Đu dây xuống (Rappel/Abseil): Kỹ thuật dùng dây để tụt xuống vách đá.

• Topo: Sơ đồ chi tiết của một tuyến leo, cung cấp thông tin về độ khó, độ dài, vị trí các điểm neo.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Leo đa chặng có cần kinh nghiệm không?

Cần, bạn phải thành thạo leo một chặng và các kỹ năng an toàn cơ bản trước khi thử sức.

Cần chuẩn bị gì cho chuyến leo đa chặng đầu tiên?

Chuẩn bị kiến thức, kỹ năng, thể lực, và đi cùng người hướng dẫn hoặc bạn leo kinh nghiệm.

Dây leo đa chặng khác gì dây leo thông thường?

Dây leo đa chặng thường dài hơn (60-70m) và có thể dùng kỹ thuật hai dây để giảm ma sát.

Leo đa chặng là một thử thách xứng đáng, mang lại những trải nghiệm độc đáo và tầm nhìn ngoạn mục. Chuẩn bị kỹ lưỡng là chìa khóa cho một chuyến đi an toàn và thành công. Xem thêm các dụng cụ leo núi chuyên dụng tại WeTrek.vn.

Chia sẻ bài viết:
Showroom
Bài viết cùng chuyên mục
Đèn gắn mũ là gì?

Đèn gắn mũ là gì?

Đèn gắn mũ giúp bạn rảnh tay và chiếu sáng ổn định theo hướng nhìn. Tìm hiểu cách chọn đèn phù hợp cho leo núi, đạp xe, chạy trail dựa trên độ sáng, pin và khả năng chống nước.
Dây an toàn là gì?

Dây an toàn là gì?

Tìm hiểu về dây an toàn để bảo vệ bạn khi leo núi hoặc làm việc trên cao. Bài viết phân loại dây động và dây tĩnh, giải thích các thông số kỹ thuật quan trọng như đường kính, lực tác động và độ bền UIAA. Hướng dẫn bạn chọn dây phù hợp cho mọi hoạt động.
Gương la bàn là gì?

Gương la bàn là gì?

Gương la bàn tăng độ chính xác khi định hướng, giúp bạn ngắm mục tiêu và đọc số đo cùng lúc. Tìm hiểu chức năng phát tín hiệu cấp cứu, sơ cứu cá nhân và hướng dẫn sử dụng chi tiết để đảm bảo an toàn cho chuyến đi của bạn.
Chuyển đổi góc hướng là gì?

Chuyển đổi góc hướng là gì?

Hướng dẫn chuyển đổi góc hướng giữa Bắc Thực, Bắc Từ và Bắc Lưới để đồng bộ la bàn và bản đồ. Tìm hiểu độ lệch từ để định vị chính xác và an toàn khi đi trekking.
Xuất tuyến đường là gì?

Xuất tuyến đường là gì?

Tìm hiểu về xuất tuyến đường, cách lưu lộ trình thành tệp GPX, KML để chia sẻ, đảm bảo an toàn và phân tích các chuyến đi ngoài trời của bạn.
Đồng hồ trại là gì?

Đồng hồ trại là gì?

Đồng hồ trại là một lịch trình giúp bạn tổ chức chuyến cắm trại nhóm hiệu quả. Tìm hiểu cách thiết lập kế hoạch, phân công công việc công bằng để mọi người có một chuyến đi vui vẻ và suôn sẻ.
x
Nhập số điện thoại của bạn để tiếp tục
Nhập mật khẩu 4 chữ số được gửi đến
hoặc