Câu fly (Fly Fishing) là gì?

Câu fly là một phương pháp câu cá độc đáo. Thay vì ném một chiếc mồi nặng, bạn sử dụng một sợi dây câu chuyên dụng có trọng lượng để đưa con mồi gần như không trọng lượng đến vị trí mong muốn. Kỹ thuật này mô phỏng các loại côn trùng hoặc sinh vật nhỏ là thức ăn tự nhiên của cá.

Điểm khác biệt cốt lõi so với các kiểu câu thông thường (câu lure, câu ngâm) nằm ở cơ chế ném. Trong câu fly, chính sợi dây câu (fly line) mang năng lượng để bay đi, kéo theo dây dẫn (leader) và con mồi ruồi. Ngược lại, ở các kiểu câu khác, trọng lượng của mồi giả hoặc chì sẽ kéo sợi dây cước mảnh đi.

Một bộ đồ câu fly hoàn chỉnh bao gồm các thành phần phối hợp chặt chẽ với nhau. Mỗi bộ phận đều có vai trò riêng biệt để tạo nên một hệ thống cân bằng.

Cần câu fly (Fly Rod)

Cần câu fly dài và dẻo hơn cần câu thông thường. Độ dẻo này giúp cần tích trữ và giải phóng năng lượng từ động tác vung của người câu, tạo ra một vòng lặp (loop) đẹp mắt để đưa dây bay đi. Cần được phân loại theo "weight" (ví dụ: 5-wt, 8-wt) để phù hợp với kích thước dây và loại cá bạn nhắm đến.

Máy câu fly (Fly Reel)

Khác với máy câu spinning hay baitcasting, máy câu fly có cấu trúc đơn giản hơn. Chức năng chính của nó là để chứa dây và hãm cá khi dính câu. Máy câu fly không tham gia vào quá trình ném mồi. Bạn phải chọn máy có trọng lượng cân bằng với cần câu để có cảm giác thoải mái nhất khi cầm.

Dây câu fly (Fly Line)

Đây là bộ phận quan trọng nhất. Dây câu fly được thiết kế đặc biệt, có trọng lượng và độ dày giảm dần về phía đầu. Chính trọng lượng này giúp bạn ném được con mồi nhẹ. Có nhiều loại dây khác nhau:

- Dây nổi (Floating Line): Phổ biến nhất, giữ mồi ruồi của bạn trên hoặc gần mặt nước.

- Dây chìm (Sinking Line): Dùng để đưa mồi ruồi xuống sâu hơn, phù hợp khi câu ở hồ hoặc sông nước chảy xiết.

- Dây lửng (Sink-Tip Line): Chỉ có phần đầu dây chìm, giúp bạn câu ở các độ sâu trung bình.

Dây dẫn (Leader) và Dây ngọn (Tippet)

Dây dẫn là một đoạn dây trong suốt, thường làm bằng monofilament hoặc fluorocarbon, được nối vào đầu dây câu fly. Nó có dạng hình nón, to ở gốc và nhỏ dần ở ngọn. Chức năng của leader là chuyển năng lượng từ dây fly một cách mượt mà và giúp con mồi đáp xuống mặt nước tự nhiên. Dây ngọn là đoạn dây cuối cùng, nối từ đầu dây dẫn đến mồi ruồi, thường là phần mỏng nhất và khó bị cá phát hiện nhất.

Mồi ruồi (Flies)

Mồi ruồi là linh hồn của bộ môn câu fly. Chúng được làm từ lông vũ, lông thú và các vật liệu tổng hợp để bắt chước mọi thứ trong chuỗi thức ăn của cá. Các loại mồi ruồi chính bao gồm:

- Ruồi khô (Dry Flies): Mô phỏng côn trùng trưởng thành nổi trên mặt nước.

- Ruồi ướt (Wet Flies) và Nymphs: Mô phỏng ấu trùng hoặc côn trùng chìm dưới nước.

- Streamers: Mô phỏng cá nhỏ, đỉa hoặc các sinh vật lớn hơn.

Kỹ thuật ném mồi trong câu fly, hay còn gọi là casting, hoàn toàn khác biệt. Nó dựa trên nhịp điệu và thời gian thay vì sức mạnh. Động tác cơ bản nhất là vung cần về phía sau (back cast) và sau đó vung về phía trước (forward cast).

Bạn giữ một khoảng dây fly bên ngoài đầu cần, vung cần từ vị trí 10 giờ ra sau đến vị trí 2 giờ. Bạn tạm dừng một chút để dây duỗi thẳng hoàn toàn trên không. Sau đó, bạn dứt khoát đưa cần về phía trước, dừng lại ở vị trí 10 giờ. Chuyển động này tạo ra một vòng lặp giúp dây bay tới mục tiêu. Việc luyện tập động tác này là nền tảng để bạn làm chủ bộ môn.

Câu fly đang dần trở nên quen thuộc hơn với cộng đồng outdoor tại Việt Nam. Địa hình đa dạng của đất nước cung cấp nhiều cơ hội để trải nghiệm bộ môn này. Bạn có thể tìm đến các con suối trong vắt ở khu vực miền núi phía Bắc như Hà Giang, Cao Bằng, hoặc vùng Tây Nguyên như Đà Lạt.

Các loài cá bản địa như cá thiểu, cá mương, cá suối là mục tiêu phổ biến cho các cần thủ fly. Kích thước của chúng không lớn nhưng rất nhanh nhẹn, mang lại trải nghiệm thú vị. Việc lựa chọn mồi ruồi mô phỏng kiến, chuồn chuồn hoặc các loại ấu trùng nhỏ thường mang lại hiệu quả cao.

Câu fly có khó học không?

Kỹ thuật ném mồi đòi hỏi sự kiên nhẫn để luyện tập nhưng bất kỳ ai cũng có thể học được.

Tôi có thể dùng cần câu fly để câu các loại cá lớn không?

Bạn có thể câu cá lớn bằng cách sử dụng các bộ cần, máy và dây có thông số (weight) cao hơn.

Câu fly có phù hợp với người mới bắt đầu không?

Người mới bắt đầu nên chọn một bộ dụng cụ combo để làm quen trước khi đầu tư riêng lẻ.

Xem các bộ dụng cụ câu fly tại WeTrek.vn.