Cảnh báo cháy rừng là gì?

Cảnh báo cháy rừng là thông báo chính thức về nguy cơ cháy rừng tại một khu vực, giúp người dân và du khách chủ động phòng tránh, bảo vệ an toàn.

Cảnh báo cháy rừng, hay Wildfire Alert, là một thông báo do cơ quan chức năng ban hành để cảnh báo về nguy cơ xảy ra cháy rừng trong một khu vực cụ thể. Thông báo này dựa trên các yếu tố như thời tiết khô hanh, nhiệt độ cao, gió lớn và tình trạng thảm thực vật. Đối với những người yêu thích hoạt động ngoài trời tại Việt Nam, hiểu rõ cảnh báo này là kỹ năng sinh tồn quan trọng. Nó giúp bạn đưa ra quyết định an toàn cho các chuyến đi trekking, cắm trại hay dã ngoại, đặc biệt vào mùa khô.

Việt Nam sử dụng hệ thống cảnh báo cháy rừng 5 cấp độ do Cục Kiểm lâm ban hành. Mỗi cấp độ thể hiện một mức độ nguy hiểm khác nhau, giúp bạn đánh giá rủi ro và lên kế hoạch phù hợp. Việc nắm rõ các cấp độ này giúp bạn bảo vệ bản thân và bảo vệ rừng.

Dưới đây là 5 cấp độ cảnh báo cháy rừng:

• Cấp I (Màu xanh): Nguy cơ cháy thấp. Vật liệu cháy khó bắt lửa. Bạn có thể thực hiện các hoạt động ngoài trời bình thường nhưng vẫn cần tuân thủ quy định phòng cháy.
• Cấp II (Màu vàng): Nguy cơ cháy trung bình. Vật liệu cháy có khả năng bắt lửa. Bạn cần cẩn trọng hơn khi sử dụng lửa và các nguồn nhiệt.
• Cấp III (Màu cam): Nguy cơ cháy cao. Vật liệu cháy khô, dễ bắt lửa và có khả năng cháy lan. Bạn nên hạn chế các hoạt động có sử dụng lửa.
• Cấp IV (Màu đỏ): Nguy hiểm. Thời tiết rất khô hanh, vật liệu cháy rất dễ bắt lửa và đám cháy có thể lan nhanh. Bạn nên cân nhắc hoãn các chuyến đi vào rừng.
• Cấp V (Màu tím): Cực kỳ nguy hiểm. Thời tiết khô hạn kéo dài, lửa có thể bùng phát và lan rộng rất nhanh. Chính quyền có thể cấm hoàn toàn các hoạt động trong rừng.

Ví dụ, vào mùa khô cao điểm từ tháng 3 đến tháng 5, các Vườn Quốc gia như Cúc Phương, Ba Vì thường xuyên phát cảnh báo ở Cấp IV hoặc Cấp V. Ban quản lý sẽ cấm du khách đốt lửa trại để phòng ngừa hỏa hoạn.

Cháy rừng có thể xuất phát từ nguyên nhân tự nhiên và con người. Tuy nhiên, tại Việt Nam, phần lớn các vụ cháy rừng là do hoạt động của con người gây ra. Hiểu rõ nguyên nhân giúp bạn có ý thức phòng tránh tốt hơn.

• Nguyên nhân tự nhiên: Sét đánh vào cây khô trong cơn giông là một nguyên nhân phổ biến. Ma sát giữa các cành cây khô trong gió lớn hoặc đá lở va chạm cũng có thể tạo ra tia lửa.
• Nguyên nhân do con người: Đây là nguyên nhân chính và phổ biến nhất. Các hành động vô ý hoặc cố ý bao gồm đốt nương làm rẫy không kiểm soát, vứt tàn thuốc lá đang cháy, đốt lửa trại sai quy cách, đốt vàng mã gần bìa rừng, hoặc tia lửa từ máy móc nông nghiệp.

Khi có cảnh báo cháy rừng, sự chuẩn bị và tuân thủ quy định là yếu tố quyết định sự an toàn của bạn. Hãy luôn chủ động thay vì bị động trước các tình huống rủi ro.

Trước chuyến đi

• Kiểm tra thông tin: Luôn kiểm tra cấp độ cảnh báo cháy rừng tại điểm đến thông qua website của Cục Kiểm lâm hoặc ban quản lý Vườn Quốc gia.
• Lên kế hoạch dự phòng: Nếu cảnh báo ở mức cao (Cấp IV, Cấp V), hãy chuẩn bị một kế hoạch thay thế hoặc hoãn chuyến đi.
• Thông báo lịch trình: Chia sẻ kế hoạch chi tiết, bao gồm tuyến đường và thời gian dự kiến, cho bạn bè hoặc người thân.
• Chuẩn bị dụng cụ: Mang theo bộ dụng cụ sinh tồn cơ bản, bao gồm bản đồ, la bàn, thiết bị định vị GPS, đèn pin và nước uống dự trữ.

Trong chuyến đi

• Tuân thủ quy định: Nghiêm túc chấp hành các quy định phòng cháy của địa phương. Tuyệt đối không đốt lửa trại, không hút thuốc, không sử dụng các nguồn lửa trần khi có cảnh báo từ Cấp III trở lên.
• Quan sát xung quanh: Chú ý đến các dấu hiệu của cháy rừng như khói, mùi khét hoặc tro bay trong không khí.
• Báo cáo kịp thời: Nếu phát hiện dấu hiệu cháy rừng, hãy nhanh chóng di chuyển đến nơi an toàn và gọi ngay cho lực lượng chức năng qua số điện thoại 114 hoặc đường dây nóng của ban quản lý rừng.

Để cập nhật thông tin chính xác và kịp thời, bạn nên tìm đến các nguồn tin cậy của chính phủ và các cơ quan chuyên trách.

• Website Cục Kiểm lâm Việt Nam: Đây là nguồn thông tin chính thức và cập nhật nhất về tình hình cảnh báo cháy rừng trên cả nước.
• Cổng thông tin của các Vườn Quốc gia, Khu bảo tồn: Các đơn vị này thường xuyên cập nhật cảnh báo riêng cho khu vực quản lý của họ.
• Ứng dụng di động: Một số địa phương đã phát triển các ứng dụng cảnh báo thiên tai và phòng cháy chữa cháy.
• Bản tin thời sự: Theo dõi các chương trình thời sự trên truyền hình hoặc đài phát thanh địa phương.

Làm sao để biết khu vực trekking của tôi có an toàn không?

Bạn hãy kiểm tra thông tin cảnh báo cháy rừng trên website của Cục Kiểm lâm hoặc ứng dụng phòng cháy chữa cháy địa phương trước chuyến đi.

Mức độ cảnh báo nào thì nên hủy chuyến đi?

Bạn nên hoãn hoặc hủy chuyến đi khi cảnh báo ở mức Cấp IV (nguy hiểm) và không được vào rừng khi cảnh báo ở Cấp V (cực kỳ nguy hiểm).

Sự chuẩn bị kỹ lưỡng giúp bạn an toàn hơn trong mọi chuyến đi. Xem các thiết bị sinh tồn và dã ngoại tại WeTrek.vn.